'Vraag naar kantoorvastgoed zal juist toenemen'
Werkplekken komen door social-distancing-regels verder uit elkaar komen te liggen, stellen vastgoedexperts van Janus Henderson.
Kantoorvastgoed zal bij beleggers terugkeren in de belangstelling, zo verwachten twee vastgoedbeleggers van vermogensbeheerder Janus Henderson Investors. Zij zien daarmee een belangrijk verschil met de markt voor winkelvastgoed.
De coronapandemie laat diepe sporen na in commercieel vastgoed. De zwaarste klappen vallen in het winkelsegment, vanwege de lockdown. Veel beleggers vrezen dat het hier nooit meer helemaal goed zal komen, doordat winkelcentra terrein zullen blijven verliezen tegenover de onlinehandel.
Over de kantorenmarkt zijn de meningen meer verdeeld. Er is een groep die denkt dat deze de winkelmarkt achterna gaat. Als er in de toekomst meer wordt thuisgewerkt, leidt dat tot een lagere vraag naar vierkante meters kantoorruimte en dalende prijzen.
Daar staat echter een andere groep tegenover die verwacht dat mensen langzamerhand weer zullen terugkeren naar kantoor omdat thuiswerken toch een beetje deprimerend is en het ook lastig is om thuis een scheiding te maken tussen werk en privé.
'Groter vloeroppervlak nodig vanwege social distancing'
Volgens IEX Profs vallen de vastgoedbeleggers Tim Gibson en Guy Barnard van vermogensbeheerder Janus Henderson Investors in deze tweede categorie. Zij verwachten op korte termijn wel wat druk op de kantorenmarkt, maar denken dat er in de toekomst misschien juist meer behoefte komt aan kantoorruimte. Als reden voeren zij aan dat werkplekken door social-distancing-regels verder uit elkaar komen te liggen.
Dat de coronacrisis blijvende effecten heeft, ontkennen de vastgoedexperts zeker niet. De afgelopen twee maanden hebben bewezen dat er veel tijd en geld bespaard kan worden door niet elke dag van huis naar kantoor te forenzen.
Thuiswerken kan bovendien de productiviteit verhogen, mits er niet teveel afleiding is van de kinderen of luidruchtige buren.
Maar daar staan onderzoeken tegenover die uitwijzen dat thuiswerken gepaard gaat met een verhoogd stressniveau en angstgevoelens. “In de VS bleek uit een recent onderzoek van USA Today en Linkedin dat 51% van de respondenten zich af en toe eenzaam voelde bij het werken vanuit huis. Bij 20% van de mensen was dat zelfs constant", zo stellen Gibson en Barnard.
Vaker thuis, maar zeker niet continu
Ze verwachten daarom dat er in de toekomst weliswaar meer thuis zal worden gewerkt, maar zeker niet continu. Het duo vindt vergelijkingen met de winkelsector daarom onterecht. Kantoren blijven volgens hen van eminent belang omdat sociale interactie het welzijn verhoogt en een drijfveer is voor innovatie en creativiteit. Daar komt nog bij dat veel woningen helemaal niet geschikt zijn om thuis te werken.
"Werken in de slaapkamer, de hal of een garage, met de herrie van een stofzuiger of kinderen op de achtergrond is misschien goed voor even, maar niet voor een langere periode", menen Gibson en Barnard.
Moderne kantoren
Werknemers zullen dus terugkeren naar kantoor. Maar dit zal geen business as usual worden, als we de vastgoedexperts mogen geloven. De afgelopen jaren hebben werkgevers bespaard op kantoorruimte vanwege de hoge huurkosten. Werknemers zitten daardoor nu dichter op elkaar dan pakweg tien, twintig jaar geleden. Gibson en Barnard verwachten dat de coronapandemie aan deze trend een einde heeft gemaakt.
Kantoren zullen volgens hen moeten worden aangepast aan de 'anderhalve-meter-economie'. Dat betekent dat werkplekken meer van elkaar zullen worden gescheiden, wat over het algemeen ook meer ruimte per persoon zal kosten.
Gibson en Barnard verwachten dat dit de vraag naar moderne gebouwen zal stimuleren, ten koste van oude gebouwen die lastig zijn om te toveren naar de nieuwe eisen. Denk daarbij naast de individuele werkplekken aan de hoeveelheid liften in een gebouw, maar ook aan de kwaliteit van de ventilatie, airconditioning en verwarming.
Lees ook: CBRE: Kantorenmarkt nu weerbaarder dan tijdens kredietcrisis