In de afgelopen jaren zijn de financieringsmogelijkheden voor start-ups enorm veranderd in Europa. Waar er vijf tot tien jaar geleden nog slechts enkele opties waren om in deze bedrijven te investeren, zijn er inmiddels veel meer mogelijkheden.

U kunt inmiddels in iedere fase van een bedrijf instappen. Maar wat zijn de verschillende investeringsfases en wat moet u daarover weten?

Vroege vogels

De eerste fase waarin u als investeerder kunt instappen, is de zogenoemde pre-seed-fase. Een ondernemer heeft een idee of misschien al een werkend prototype en wil fulltime aan dit project werken.

Pre-seed-kapitaal helpt een startup door de allereerste fase heen. Vaak helpen vrienden of familie de ondernemer een handje, maar in deze fase kunnen ook business angels instappen. Deze laatste groep investeerders zijn vaak zelf (oud-)ondernemers en zien vanuit hun achtergrond potentie in de startup.

In tegenstelling tot venture capital-firma’s, investeren business angels doorgaans met hun eigen geld en ook nog eens in de meest risicovolle fase van een startup. Dit maakt hen onmisbaar voor startups.

Ook zogenoemde accelerators spelen in deze fase een rol. Deze organisaties bieden kapitaal, mentoren en kantoorruimtes aan ondernemers, vaak in ruil voor een belang van circa 5% tot 10% in het bedrijf. Onder meer Startupbootcamp, Rockstart en UtrechtInc zijn bekende accelerators in Nederland.

Op zoek naar een passende markt

Na de pre-seed-fase volgt de seed-fase, waarin kapitaal wordt gezocht om het bedrijf vorm te geven en een passende markt te vinden voor het product. In Europa hebben investeringsrondes in deze fase een omvang van circa €250.000, €750.000 of €1 miljoen.

Ook hier spelen business angels een belangrijke rol, maar ook de eerste durfkapitalisten komen om de hoek kijken. In de afgelopen jaren zijn er echter veel meer spelers bijgekomen, waaronder particulieren via crowdfunding.

Voor durfkapitalisten of venture capital-partijen is het erg gebruikelijk in een syndicaat te investeren. Business angels met een sterk trackrecord trekken de kar in deze fase en nodigen andere investeerders uit om mee te doen met de financieringsronde.

De grote investeerders van het syndicaat kiezen de start-ups uit waarin zij willen investeren, terwijl ze de risico’s kunnen verdelen over meerdere investeerders. Daar staat tegenover dat de kleinere investeerders hun investeringskansen niet meer zelf hoeven te zoeken en dat zij kunnen vertrouwen op de criteria die de grote investeerders gebruiken bij de selectie van de bedrijven.

Voor start-ups is het voordeel dat zij sneller en meer geld kunnen ophalen dan zonder syndicaat.

Aanjagen

Na de seed-fase, stappen investeerders in die de groei van het bedrijf kunnen aanjagen. In de eerste ronde van deze fase, vaak Series A genoemd, heeft de ondernemer al volledig inzicht in hoe het product eruit komt te zien, wat de omvang van de markt is en hoeveel geld er nodig is om op te schalen en om de productie op te voeren.

Doorgaans wordt er in Series A-rondes circa €2 tot 5 miljoen euro opgehaald in Europa. De traditionele venture capital-partijen spelen in deze fase de grootste rol en krijgen daarvoor vaak in ruil een belang van 15% tot 30% in de start-up. Een flink belang, maar dat is niet gek: de risico’s zijn in deze fase nog steeds hoog voor investeerders.

Opschalen

Series B-rondes draaien volledig om het opschalen van de activiteiten en in deze fase hebben ondernemers vaak al een bewezen succesvol businessmodel en een grote groep trouwe volgers.

In de B-ronde wordt doorgaans vanaf €6 miljoen opgehaald, tot een bedrag van €8 of zelfs €10 miljoen. De Series B-ronde komt vooral in de Verenigde Staten voor. In Europa wordt deze fase vaak overgeslagen of wordt deze gebruikt om Amerikaanse investeerders aan te trekken.

Volwassen

In Series C en alle rondes die daarop volgen, is er sprake van een volwassen bedrijf. Of de onderneming winstgevend is of niet: het businessmodel werkt, het aantal gebruikers of klanten neemt toe en de onderneming groeit, al dan niet via overnames.

In deze fase worden tientallen tot honderden miljoenen euro’s opgehaald. Vanaf dit punt stappen vaak ook private equity-partijen en investeringsbanken in, naast grote venture capital-partijen. Afhankelijk van de richting die een onderneming op wil, kan er uiteindelijk worden besloten tot een beursgang of wordt het bedrijf zelf een overnamekandidaat.