Tot voor kort was het voor particuliere beleggers niet mogelijk om te investeren in leningen aan MKB-bedrijven. Maar het begin dit jaar gelanceerde Fresh Dutch SME Fund vult dit hiaat op. Wat kunt u hiervan verwachten?

Voor een goede balans in uw beleggingsportefeuille is het verstandig om een deel van uw beleggingen in te vullen met vastrentende waarden. Er geldt echter een praktisch probleem: op veel obligaties nadert de rente echter het nulpunt. Op Europees staatspapier geldt zelfs een negatieve rente, waardoor u juist moet betalen om de leningen aan te houden.

Liquiditeitspremie

Wie dit wil voorkomen is aangewezen om minder liquide obligaties: leningen die niet dagelijks verhandelbaar zijn. Deze bieden een hoger rendement, als compensatie voor het gebrek aan liquiditeit.

Een voorbeeld hiervan zijn leningen aan MKB-bedrijven. Deze markt was tot voor kort onbereikbaar voor particuliere beleggers. Maar financieringsplatform Voordegroei, vermogensbeheerder OHV en verzekeraar De Goudse hebben begin januari een beleggingsfonds ontwikkeld dat zich richt op leningen aan Nederlandse MKB-bedrijven: het Fresh Dutch SME Fund.

Rendement: 3% boven euribor

Voor ondernemers biedt dit fonds directe toegang tot vreemd vermogen.

Beleggers op hun beurt krijgen de mogelijkheid om al vanaf 1 euro gespreid te investeren in MKB-bedrijven. Zij kunnen een rendement tegemoet zien van 3% bovenop de euribor-rente. In de Verenigde Staten bestaan dergelijke fondsen al langer, maar in Nederland was dat nog een onontgonnen gebied.

De belangstelling voor dit is groot merkt Erik Bakker, directeur van OHV Vermogensbeheer, dat meerderheidsaandeelhouder is in MKB leningenplatform Voordegroei. “De toestroom verloopt heel voorspoedig. We hebben nu voor ruim 25 miljoen euro aan leningen verstrekt en hopen dit jaar door te stommen naar 40 tot 50 miljoen euro”, zo licht hij toe.

Naast particuliere beleggers signaleert Bakker ook veel interesse van onafhankelijke vermogensbeheerders en institutionele beleggers, zoals verzekeraars. Voor die laatste categorieën vormden MKB-leningen tot voor kort een nichemarkt, omdat het erg arbeidsintensief was om losse leningen af te sluiten. Dat werk nemen de kredietspecialisten van het Fresh Dutch SME Fund hen nu uit handen.

De leningen die het fonds verstrekt hebben een looptijd van vijf jaar. Het minimale leenbedrag is 100.000 euro, maar de gemiddelde lening zit daar – met 1 tot 1,5 miljoen euro – ver boven. Bedrijven gebruiken het opgehaalde geld om groei, werkkapitaal, overnames en aankopen van bedrijfsmatig vastgoed te financieren.

Brede spreiding

Om de risico’s zoveel mogelijk in te dammen, kiest het fonds voor een brede spreiding over marktsegmenten en sectoren. De groot- en detailhandel en de vervoerssector hebben momenteel een relatief grote weging (zie kader). Maar uitgangspunt is dat er niet meer dan 30% wordt geïnvesteerd in één sector.

Geen start-ups

Daarnaast zijn de fondsbeheerders zeer selectief. “Wij richten ons op de bovenkant van het midden- en kleinbedrijf. Dat betekent dat we bijvoorbeeld niet in start-ups investeren, want die hebben een grotere kans om om te vallen”, meent Bakker. “Ondernemingen die voor financiering in aanmerking willen komen, moeten bewezen succesvol zijn. Ze moeten minimaal twee jaar bestaan en beschikken over een positieve cashflow. We hebben bijvoorbeeld een lening verstrekt aan een importeur van elektrische auto’s en aan een grote fabrikant van kozijnen en deurbeslag die geld nodig heeft voor uitbreiding van de fabriek.”

Bart Vemer, portfoliomanager van het Fresh Dutch SME Fund, vult aan dat hij ook kijkt hoe het bedrijf omgaat met het milieu, sociaal beleid en goed ondernemingsbestuur, de zogeheten ESG-criteria. “Dat staat hoog op onze agenda.”

Zekerheden

Daarnaast moeten de bedrijven die voor een lening aankloppen zekerheden kunnen bieden, zoals een privéwoning, bedrijfspand, voorraad of persoonlijke borgstelling. “Wij streven ernaar om 80% van de portefeuille in te dekken met zekerheden. Als er dan wat verkeerd gaat, krijg je 80% van de inleg terug”, licht Bakker toe. “Momenteel is de zekerheidsdekking in het fonds zelfs boven de 100%.”

Een andere maatregel om de risico’s beheersbaar te houden is dat de bedrijven tussentijds aflossen op de leningen.

Het is volgens Vemer een misverstand om te denken dat het vooral gaat om bedrijven die niet terecht kunnen bij een bank. “Bedrijven bewust voor ons, als alternatief voor een bancaire lening. Banken vinken een lijst criteria af en houden daar strikt aan vast. Wij zijn een stuk flexibeler en kijken haar het bedrijf an sich. Zo hanteren wij voor een dienstverlener een ander criterium voor solvabiliteit dan voor een winkelier. Ook kunnen wij sneller acteren dan banken en zijn de rentetarieven die wij betalen concurrerend.”

"Crisis is geluk bij een ongeluk"

Een fonds van MKB-leningen lanceren in coronatijd lijkt gewaagd. Toch vindt Vemer de timing niet ongelukkig. “Eigenlijk was de crisis voor ons een geluk bij een ongeluk, want we zijn nóg dichter op de portefeuille gekropen. Bij elke nieuwe aanvraag voor een lening vragen we om een corona-update, waardoor we nog beter zicht hebben op de risico’s.”

Het fonds sluit geen sectoren uit. “We kijken hoe het met het bedrijf ging voor de coronapandemie en hoe het bedrijf heeft geacteerd tijdens de tweede lockdown. Dat is waardevolle informatie”, vertelt Vemer.

Hij wijst erop dat niet elk bedrijf is geraakt door de pandemie. “Er zijn ook sectoren die het juist beter doen dan voorheen, zoals e-commerce-bedrijven.”

Fondsfeiten Fresh Dutch SME Fund

•    ISIN-code: NL00150002H6
•    Verwacht rendement: euribor + 3%
•    Lopende kosten: 1,25%
•    Uitstapvergoeding: 0,25%
•    Toe- en uittreden kan een keer per maand
•    Het is een open end fund, dat ongelimiteerd kan doorgroeien.
•    Het fonds opereert onder AFM-licentie via een zogenaamde AIFMD vergunning (Alternative Investment Fund Managers Directive).
•    Voordegroei beschikt over het keurmerk Erkend MKB Financier.
•    Verdeling leningen:
     - A rating: 90%
     - A+ rating: 9%
     - B+ rating: 1%