De verhalen over scheeps-cv’s zijn doorgaans niet heel rooskleurig en beleggers erin lijken niet vaak de wind in de zeilen te hebben. Waar de mondiale aandelenbeurzen in de afgelopen jaren de hoogte ingingen, bleven niet-beursgenoteerde scheepvaartbeleggingen achter.
Onlangs moesten scheepvaartinvesteerders opnieuw een klap verwerken. Beleggers in rederij JR Shipping zijn vrijwel al hun geld kwijt.
“Dit verlies hing al enige tijd in de lucht en komt voor de investeerders nauwelijks als verrassing. Dat neemt niet weg dat er teleurstelling heerst, ook bij de rederij die zich de afgelopen jaren onafgebroken bleef inspannen om verlies van geïnvesteerd vermogen te beperken”, aldus JR Shipping in een reactie.
Volgens het Financieele Dagblad gaat het om 2700 gedupeerde investeerders, die samen 87 miljoen euro hebben ingelegd. JR Shipping verwacht dat daar slechts een miljoen euro van terugkomt.
Tijd is op
Jaren eerder werden er al acties ondernomen om de rederij van een ondergang te redden. Zo werd er een fusiefonds opgezet met daarin elf containerschepen. Dit betekent doorgaans dat goed renderende schepen bij de slecht renderende schepen worden geplaatst, om de verliezen te beperken. Voor beleggers in de laatste categorie fijn, voor degenen die investeerden in goede schepen een flinke domper.
In 2014 werd er nog vijf miljoen euro opgehaald bij beleggers om de nog uitstaande hypotheekschuld van twee schepen af te lossen. Er werd tijd gekocht en die blijkt nu op. Een marktherstel bleef uit en het einde van eerder gemaakte afspraken over opschorting van rente- en aflossingsverplichtingen kwam in zicht voor JR, wat dit jaar onvermijdelijk leidde tot nieuwe werkkapitaalproblemen.
Nu wordt JR Shipping gedwongen door zijn anonieme Engelse private-equity-investeerder om de elf container feeder schepen te verkopen voor bijna de helft van de boekwaarde van 117 miljoen euro. De rederij mag twee schepen terugkopen in een poging om beleggers nog enige vorm van compensatie te bieden.
Op een beleggersvergadering op 17 juli zal JR Shipping meer informatie geven over de mogelijkheid om “ruim onder de marktwaarde een nieuw belang te nemen in de schepen met een reëel rendementsperspectief.” Een soort van ultieme reddingsoperatie dus.
Reddingsoperaties
Niet alleen bij JR Shipping bleken de cv’s de laatste jaren onrendabel. Diverse andere rederijen kregen moeite om de vaak hoge rendementen te realiseren voor beleggers. Zo moest eerder nog rederij Flinter uit Barendrecht een surseance van betaling aanvragen, nadat de financierende bank niet meer bereid bleek om de financiering van acht schepen ter hernieuwen.
Ook bij Hanzevast, een bekende grote aanbieder op het gebied van cv’s, ging het een en ander niet als gepland, waardoor beleggers jarenlang hun rentebetalingen niet ontvingen.
Tegelijk blijven beleggers bloeden. In de hoop om nog ietwat van hun inleg terug te zien, stopten ze geld in nieuwe reddingsoperaties van rederijen. "Ik kan me voorstellen dat de huidige belegger denkt: als ik niet meedoe, dan ben ik alles kwijt," aldus financieel analist Gijsbrecht van Dommelen over dit soort reddingsoperaties.
Maar volgens financieel planner Herman Bouter van Capital Consult moeten participanten vooral eerlijk zijn naar zichzelf toe door de geïnvesteerde belegging af te schrijven. “Alles wat valt terug te verdienen, is mooi meegenomen.”
Moeilijk product
In de afgelopen jaren is eveneens kritiek ontstaan op de cv - dat staat voor commanditaire vennootschap - als beleggingsproduct. Zo wordt de slechte verhandelbaarheid van participaties nog steeds gezien als een groot nadeel. Dit maakt de cv volgens sommigen zelfs een achterhaald product.
Het is een discussie die al een tijd speelt in de vastgoedsector, maar daar konden beleggers nog vaak een uitstap maken naar beursgenoteerd vastgoed. Binnen de landsgrenzen heeft een scheepvaartbelegger op dit vlak minder voor de hand liggende keuzes, maar daarbuiten zijn er wel veel opties op de aandelenmarkt.
Het koersverloop van dergelijke rederijen is overigens in de afgelopen jaren overwegend grillig gebleken. Scheepvaartbedrijven als Kirby, Seaspan en Pangaea verloren 30 tot 70% van hun waarde over de afgelopen vier jaar. Maar het kan ook anders: Golden Ocean Group ging in dezelfde periode bijna zes keer over de kop, terwijl Matson meer dan 30% won.
Buiten kijf staat dat een aandelenbelegger vaak veel wendbaarder is dan een investeerder in cv’s. Dat geld zit nu vast in een fonds en de vraag of beleggers van JR Shipping nog iets van hun inleg terugzien, valt te betwisten.