Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ECR Research en heeft zich gespecialiseerd in de repercussies van geopolitieke en politiek-economische ontwikkelingen op de financiële markten.

Naast zijn columns voor IEX schrijft hij regelmatig voor andere nationale en internationale media, zoals Het Financieele Dagblad, Knack, De Tijd, The Guardian en The Hill. Verder blogt hij voor The Huffington Post en Real Clear Politics en geeft geregeld radiocommentaar op de internationale politiek.

Voor zijn werk bij ECR schreef Andy voor de buitenlandredactie van Trouw. Hij is doctorandus in de Internationale Betrekkingen en heeft een postdoctorale studie Buitenlandse Betrekkingen aan Instituut Clingendael afgerond.

Trumpocalypse now?

Als potentieel negatieve gebeurtenissen uitblijven, dan kan het vierde kwartaal wel eens positief uitpakken voor de financiële markten.

Its autumn in New York that brings the promise of new love
Autumn in New York is often mingled with pain
Dreamers with empty hands, may sigh for exotic lands
Its autumn in New York, its good to live it again

Billie Holiday

De bewoner van het penthouse op de 66e verdieping van de Trump Tower in New York zal de politieke gemoederen deze herfst waarschijnlijk het meest bezig houden. Vele Amerikanen zien in hem de man die eindelijk het verstarde, van het volk vervreemde Washington kan opschudden.

Anderen zijn als de dood dat hij de Verenigde Staten en de rest van de wereld opscheept met ondoordachte plannen die veel pijn gaan doen. De vraag is dus of de herfst in New York en elders echt zoveel moois brengt of dat het bij dagdromen blijft.

Vluchtgedrag

De zomer gaf voldoende aanleiding om de realiteit te ontvluchten en te dromen over verre landen zonder terroristische dreiging, idiote plannen spuiende populisten en achterblijvende groei.

Het afgelopen kwartaal:

  • werd Duitsland het slachtoffer van terroristisch geweld voor het eerst sinds lange tijd
  • kwam in Italië weer angst voor een bankencrisis bovendrijven
  • namen spanningen tussen Turkije en de Europese Unie snel toe na de mislukte coup in Turkije
  • bleek weer dat Amerikanen warmlopen voor noch Clinton noch Trump
  • was hoop voor meer stabiliteit en minder bloedvergieten in Syrië en elders in het Midden-Oosten misplaatst

Toch hebben aandelen wereldwijd een aardige zomer gehad, los van de dip in september na speculatie op verkrapping door de Fed. Met andere woorden, politieke ontwikkelingen hebben beleggers niet van hun à propos gebracht.

Trumpocalypse now?

In het laatste kwartaal van 2016 zie ik diverse politieke gebeurtenissen die markten in beweging kunnen zetten.

Begin november natuurlijk de Amerikaanse verkiezingen. Trump heeft zijn achterstand op Clinton bijna geheel goedgemaakt en zijn plannen (illegalen massaal deporteren, een muur bij de Mexicaanse grens, vrijhandelsverdragen heronderhandelen, et cetera) beloven weinig goeds.

In het verleden maakten presidenten zo’n 70% van hun verkiezingsbeloftes waar, dus maak uw borst maar nat bij een Trump-overwinning. Daarbij moet wel gezegd worden dat de voornemens van Trump over het algemeen onrealistischer zijn dan van menig voormalig president(skandidaat), dus zijn verwerkelijkingspercentage komt lager te liggen.

Ook omdat Republikeinen in de Senaat niet een zodanige meerderheid krijgen dat ze een filibuster aan de kant kunnen schuiven en omdat vele Republikeinse kopstukken niet met of voor Trump willen werken (waardoor ook veelbelovende talenten huiverig kunnen worden om voor de magnaat te werken met het oog op toekomstige carrièreperspectieven).

Druk electoraal jaar

Los van de Amerikaanse verkiezingen, zijn er in Europa weer wat ijkpunten voor het succes van eurosceptische, anti-immigratie populisten. De Oostenrijkers kiezen begin december opnieuw een president (met een rechtse populist als goede kanshebber).

In Italië wordt rond die tijd een constitutioneel referendum gehouden dat tegelijk ook beschouwd kan worden als peiling over premier Renzi. Renzi zal waarschijnlijk niet vallen over dit plebisciet, maar we krijgen wel een indruk van hoe sterk hij staat en of we ons zorgen moeten maken over de opmars van de VijfsSterrenbeweging (M5S) van Beppe Grillo, die een referendum over de euro heeft beloofd.

Over het algemeen verwacht ik dat in Europa de komende maanden weinig echte knopen worden doorgehakt (bijvoorbeeld over de Brexit en vluchtelingen), gezien de afwachtende houdingen ingegeven door verkiezingen in onder andere Nederland, Frankrijk en Duitsland in 2017.

Opluchting of inzinking

In het bredere Midden-Oosten wijzen de meeste seinen de verkeerde kant op. Een bij voorbaat al weinig veelbelovende wapenstilstand in Syrië stortte snel weer ineen, de oorlog in Jemen lijkt niet dichterbij een oplossing na geklapt vredesoverleg en ook elders in de regio zie ik weinig substantiële lichtpuntjes.

Kortom, het vierde kwartaal zal vanuit politiek oogpunt weinig positiefs brengen voor de financiële markten. Al kan wel een zucht van verlichting geslagen worden door beleggers als potentieel negatieve gebeurtenissen – zoals een Trump-overwinning – uitblijven.

Veelbelovend is deze herfst allerminst, maar laten we hopen dat Billie Holiday toch gelijk krijgt over de herfst: it lifts you up when you're run down.

Andy Langenkamp is senior politiek analist bij ECR Research en heeft zich gespecialiseerd in de repercussies van geopolitieke en politiek-economische ontwikkelingen op de financiële markten. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.

Onderwerpen

  1. Amerikaanse verkiezingen
  2. geopolitiek