De markt voor consumentenleningen is een groeimarkt. Ook beleggers kunnen een graantje meepikken. Hoe interessant is het om in consumentenleningen te beleggen? En wat zijn de risico’s?

In totaal stond er vorig jaar 9,6 miljard euro aan consumptieve kredieten bij de leden van de Vereniging van Financieringsondernemingen in Nederland (VFN). Dat is 3,3% meer dan in 2017. Vooral het aantal leningen voor de aanschaf van een auto zat in de lift.

Voorheen waren consumentenleningen het exclusieve domein van banken. Maar inmiddels kunnen ook particuliere beleggers hierin investeren, via crowdfunding platformen. Omdat de rente over deze leningen een stuk hoger is dan op staatsobligaties of obligaties van bedrijven met een hoge kredietwaardigheid, kan het een interessante belegging zijn.

Om welke leningen gaat het?

Het aantal verstrekte leningen via de crowd zit dan ook in de lift.  Robert Leclercq, mede-oprichter van Lender & Spender, een platform dat consumentenleningen aanbiedt, vertelt waar u zoal op moet letten.

Consumentenleningen zijn leningen die worden verstrekt voor verschillende doeleinden, variërend van de aankoop van een auto tot de aanleg van een nieuwe badkamer of keuken. Ook zijn er consumenten die een lening afsluiten om bestaande persoonlijke leningen te herfinancieren. Hypotheken vallen niet in deze categorie.

De uitgeleende bedragen lopen bij Lender & Spender uiteen van 5.000 euro tot 25.000 euro. De looptijden variëren van twee tot vijf jaar.

Wie nemen deze leningen af?

Volgens Leclercq komt 80% van de Nederlandse consumenten in aanmerking voor een consumptief krediet bij een bank. Lender & Spender richt zich op de bovenkant van deze 80% en daarmee op klanten van de bank.

"Wij richten ons niet op consumenten die niet bij de banken terecht kunnen," licht hij toe. "De risico’s zijn te hoog; zowel voor de kredietverstrekker als voor de consument."

Hij wijst erop dat kredietverstrekkers in Nederland niet mogen rekenen wat ze willen. De maximale rente over een consumentenlening bedraagt momenteel 14% (de wettelijke rente plus een opslag van 12%). Hierdoor is het voor veel kredietverstrekkers te riskant om leningen te verstrekken aan consumenten met een lage kredietwaardigheid.

Vaste aanstelling

In veel andere landen geldt geen maximumrente en kunnen de tarieven volgens Leclercq oplopen tot wel 30%. Daar is dan ook een grotere markt voor leningen van een lagere kwaliteit dan in Nederland.

Een andere reden om minder kredietwaardige consumenten te mijden, is dat Lender & Spender het onverantwoord vindt om leningen aan te bieden aan deze groep. “We willen voorkomen dat consumenten door een lening in de financiele problemen kunnen raken.” 

Lender & Spender verstrekt alleen leningen aan werknemers met een vaste dienstbetrekking en gepensioneerden. Ook mogen ze nooit eerder betalingsproblemen hebben gehad.

Ondernemers zijn van deelname uitgesloten. Dit geldt ook voor werknemers met een tijdelijk arbeidscontract, al verwacht Lender & Spender daar wel binnenkort verandering in te brengen.

Waarom zijn ondernemers uitgesloten?

“Ondernemers hebben meestal een volatieler inkomen dan werknemers,” geeft Leclercq als verklaring. “Daarnaast hebben ondernemers geen recht op een uitkering bij ziekte of wanneer het misgaat met het bedrijf.”

Wat is de minimum- en maximuminleg?

Deze bedragen variëren per leningplatform. Het minimumbedrag dat u bij Lender & Spender kunt investeren is 100 euro. De maximale inleg is 80.000 euro.

Voor zakelijke investeerders geldt een hogere bovengrens: een miljoen euro.

Wat is het rendement?

De rentevergoeding kan variëren. Consumenten betalen bij Lender & Spender momenteel gemiddeld genomen een rente van 5,2%.  Hiervan vloeit 4,2% naar beleggers.

Het verwachte nettorendement ligt wat lager: 3,7%. Dit komt omdat niet elke lening zal worden afgelost.

Wat zijn de risico’s?

Wie een lening verstrekt, loopt kans dat zijn inleg geheel of gedeeltelijk in rook opgaat. Omdat de wetgeving over consumentenleningen vrij streng is, is dit risico vrij klein, meent Leclercq. “In Groot-Brittannië en Duitsland wordt circa 2 tot 3% van de consumentenleningen niet terugbetaald. In Spanje of Oost-Europese landen liggen de percentages hoger. In Nederland is dat lager. Afhankelijk van het type leningen valt het verlies op jaarbasis gemiddeld tussen de 0,5 tot 2,5%. Omdat Lender & Spender zich richt op de bovenkant van de markt, verwachten wij een jaarlijks verlies van 0,5%.”

Bij een betalingsachterstand gaat Lender & Spender in eerste instantie zelf aan de slag om de gelden te innen. Als de geldnemer niet meewerkt, wordt de lening uiteindelijk via de rechter opgeëist. Van deze leningen wordt naar schatting 25% later alsnog terugbetaald.

Eventuele incassokosten worden bij Lender & Spender evenredig verhaald op de beleggers die een vordering hebben op de betreffende lening.

Om het risico van wanbetaling in te dammen, wordt elke investering gespreid over een portefeuille met op dit moment circa 700 leningen.

Verder lopen beleggers het risico dat het leningplatform failliet gaat. Om de financiële gevolgen hiervan voor beleggers te beperken, laat Lender & Spender alle transacties verlopen via een onafhankelijke stichting derdengelden.

Wat is het verschil tussen consumentenleningen en obligaties?

Een investering in een portefeuille met consumentenleningen is risicovoller dan bijvoorbeeld een belegging in Nederlandse en Duitse staatsobligaties. Maar volgens Leclercq is het risico vergelijkbaar met goede kwaliteit bedrijfsobligaties, maar wel met een wat hoger rendement.

De risico's zijn lager dan van aandelen.

Verder wijst hij erop dat consumentenleningen een lage correlatie hebben met aandelen- en obligatiebeurzen. Uit het oogpunt van spreiding - en daarmee risicoverlaging - kan dat interessant zijn.

Zit geld de gehele looptijd vast?

Beleggers bij Lender & Speder kunnen ervoor kiezen om elke maand rente en aflossingen te laten uitkeren.

Daarnaast is het mogelijk om een deel of de gehele investering direct op te nemen. Maar dit kan alleen als Lender & Spender voldoende geld in kas heeft om nieuwe leningen te verstrekken. Indien nodig geldt er een opnamelimiet. Beleg daarom alleen in consumentenleningen met geld dat u langere tijd kunt missen

Wie een deel van zijn inleg versneld wil laten uitkeren, moet hierover minimaal 1% kosten betalen.