De Nederlandse kantorenmarkt lijkt beter bestand tegen een crisis dan voor de kredietcrisis van 2008, zo blijkt uit actuele stresstests. Ook bij een relatief hoog werkloosheidspercentage bereikt de leegstand niet het niveau van na de kredietcrisis. Dat meldt vastgoedadviseur CBRE Nederland.

De onderzoekers zijn ditmaal uitgegaan van de vier scenario's die volgens het CPB mogelijk zijn voor de effecten van de coronacrisis op de landelijke economie.

Recessie

In alle scenario's moeten we rekening houden met een recessie. De economische neergang volgens de berekeningen van het CPB loopt voor 2020 uiteen van 1,2% (meest zonnige scenario, waarbij de maatregelen voor contactbeperking beperkt blijven tot drie maanden) tot maar liefst 7,7% (meest zwarte scenario, waarbij we 12 maanden met harde restricties moeten leven en er ook problemen ontstaan in de financiële sector en in het buitenland).

In drie van de vier scenario’s is de neergang dieper dan in de crisis van 2008/2009.

Leegstand blijft naar verwachting beperkt

Maar zelfs bij een werkloosheidspercentage van 9,4% in 2021, zoals verwacht in het worst case scenario, blijven gevolgen voor de leegstand beperkt, zo stelt CBRE. Ondanks de verwachte vraaguitval, acht de vastgoedadviseur het zeer onwaarschijnlijk dat het leegstandsniveau van het dieptepunt van de kantorenmarkt in 2013 wordt bereikt.

De uitgangssituatie van deze crisis is volgens CBR een stuk gunstiger dan tien jaar geleden. Zo werd voor het uitbreken van de coronacrisis een historisch laag leegstandsniveau bereikt. De onderstaande grafiek laat de situatie zien in zes grote steden aan de vooravond van de huidige en de vorige crisis:

Ook blijft het aanbod op de korte termijn waarschijnlijk laag, vanwege de beperkte nieuwbouw en het feit dat sommige voorgenomen nieuwbouwprojecten vanwege de crisis misschien vertraging zullen oplopen.

CBRE verwacht alles overziend dat de forse huurgroei van de afgelopen jaren niet zal doorzetten, maar zal stabiliseren. Wel zullen de huurkortingen waarschijnlijk toenemen.

'Trends zullen versnellen'

Rudolf de Boer, managing director bij CBRE verwacht wel dat de coronacrisis ertoe leidt dat eerder ingezette trends zullen versnellen. "Denk daarbij aan aandacht voor de flexibiliteit in gebruik, technologische innovatie zoals smart buildings en outsourcing van diensten. Maar ook de ontwikkeling van gebouwen met gemengde functies."

Gebouwen die hierin voorzien zullen de impact van de coronacrisis volgens hem het beste het hoofd bieden. "In de komende periode zal de focus van bedrijven zijn om na groen licht van het RIVM de terugkomst op kantoor te organiseren. In de praktijk zal dit betekenen dat door alle maatregelen rondom corona er eerder meer ruimte per werkplek nodig is dan minder."