De coronacrisis raakt veel sectoren, zo ook de crowdfundmarkt. De grote vraag die beleggers bezighoudt is: zullen ondernemers nog in staat zijn om hun leningen af te betalen? Veel platformen grijpen in. Maar zal dat voldoende zijn? 'Veel ondernemers gaan het erg moeilijk krijgen."

"Veel mkb-bedrijven die op dit moment het hardst worden geraakt door de coronacrisis maken gebruik van non-bancaire financiers. Denk hierbij aan ondernemers in de horeca, retail en toerisme en vernieuwende bedrijven zonder vaste activa, waaronder vele start-ups en scale-ups.

Steun voor ondernemers

Deze ondernemers hebben juist nu extra faciliteiten nodig”, zo stelt Ronald Kleverlaan, voorzitter van Stichting MKB-financiering.

Onder meer crowdfundingplatformen Capital Circle, Collin Crowdfund, Geldvoorelkaar, Kapitaal Op Maat en October besloten om ondernemers enkele maanden uitstel van betaling te verlenen. 

Een korte opsomming van enkele maatregelen:

• GeldvoorElkaar bekijkt de situatie per geval. Het platform heeft een potje om één of twee maandbetalingen te doen aan investeerders. De ondernemer hoeft dan geen rente en aflossing te betalen. Mocht de inzet van het depot onvoldoende helpen of is er sprake van een zogenaamde depotregeling, dan kunnen ondernemers een kwartaal uitstel van aflossing aanvragen.
• Kapitaal Op Maat bekijkt de situatie per geval en geeft waar nodig in het algemeen een uitstel (aflossing en/of rente) van drie maanden.
• October geeft alle bedrijven uitstel van betaling voor de komende drie maanden. Kredietnemers hoeven niet aan te tonen dat zij geraakt worden door de gevolgen van COVID-19. Het platform ziet gedurende de periode af van haar eigen maandelijkse vergoeding, die normaal door de ondernemers wordt betaald.
• Capital Circle verlengt alle projecten met een maand en voor april wordt alleen de rente geïncasseerd.

Om zoveel gevallen gaat het:

• Bij GeldvoorElkaar heeft tot nu tot 10% van de geldnemers het platform benaderd voor een depot- of uitstelregeling.
• KapitaalopMaat zegt dat er 65 projecten een verzoek om uitstel van betaling hebben ingediend, van de ruim 200 lopende projecten op het platform. Dat is dus een beduidend hoger percentage dan bij GeldvoorElkaar (circa 32%).
• Bij October krijgen, zoals gezegd, alle bedrijven dus uitstel van betaling. Het betreft uitstaande leningen aan in totaal 523 MKB-bedrijven.
• Capital Circle liet weten dat circa 3% van alle projecten de rente momenteel niet kan betalen. Dit zijn vooral ondernemers die het al moeilijk hadden en door de crisis een extra tik kregen of ondernemers die nog maar net begonnen zijn.

"Platforms hebben direct maatregelen aangekondigd, ze hebben enorm snel gehandeld”, meent Kleverlaan. Hij is van mening dat de getroffen maatregelen over het algemeen goed zijn en passen binnen de mogelijkheden die platforms kunnen aanbieden. "Voor ondernemers kunnen ze niet heel veel meer doen."

Andere mogelijkheden

Volgens Kleverlaan kan eventueel nog worden gekeken naar mogelijkheden om een crowdfundingproject te herstructureren, bijvoorbeeld door andere afspraken te maken. Denk aan het langer uitstellen van betalingen.

Ook zijn er volgens hem platforms die ondernemers stimuleren om vouchers of cadeaubonnen te gebruiken. Op die manier kunnen bedrijven toch producten blijven verkopen en kan omzet naar voren worden gehaald.

Crowdfundingplatform Capital Circle zegt al een tijd geanticipeerd te hebben op een sterke en langdurige neergang van de economie. "Daarom zijn we goed voorbereid en hebben we de laatste tijd meer en meer gefocust op zekerheden binnen onze projecten, die ons in staat zullen stellen om zelfs na een langdurige economische neergang positieve rendementen neer te zetten", aldus het platform.

Capital Circle zegt een sterke kaspositie te hebben en kapitaalkrachtige investeerders die een langjarige commitment afgegeven.

Nieuwe aanvragen

Hoe gaan de platformen om met nieuwe aanvragen? Over het algemeen lijken de platforms nieuwe kredietaanvragen nog steeds te behandelen; ook aanvragen voor kwetsbare sectoren. "Al zal het moment van publicatie afhangen van de ontwikkeling van de coronasituatie", aldus GeldvoorElkaar.

De andere platformen geven eenzelfde boodschap af. Kapitaal Op Maat zegt bijvoorbeeld te streven naar een aanbod dat past bij deze onzekere tijd. "We publiceren het liefst projecten met materiële of hypothecaire zekerheid."

Capital Circle zegt dat het aantal nieuwe financieringsaanvragen nog wel meevalt, al heeft dit volgens topman Cor De Graaff grotendeels te maken met het gegeven dat nieuwe aanvragen bij het platform via een tussenpersoon verlopen en niet direct via de ondernemers zelf. "De tussenpersonen zijn momenteel wel enorm druk en bekijken of en op welke manier ondernemers gebruik kunnen maken van huidige steunmaatregelen vanuit de overheid. Nieuwe aanvragen voor crowdfundingplatforms lijken juist even te zijn stilgezet."

Volgens de topman kan er wel sprake zijn van een na-ijleffect. “Aanvragen zie je doorgaans pas na circa anderhalve maand terug op ons platform. Dan kunnen we het effect van de coronacrisis op het aantal aanvragen beter zien."

Bereidheid onder investeerders

GeldvoorElkaar zag in de periode februari en maart nog wel dat er bereidheid was in de crowd om te investeren, maar KapitaalopMaat merkt op dat investeerders op dit moment voorzichtiger en afwachtend zijn. Tegelijk ziet het platform ook beleggers die juist nu in crowdfunding willen investeren, omdat de beurzen 'uiterst grillig' zijn.

Capital Circle zegt aan de investeerderskant niet per definitie meer nieuwe aanmeldingen te zien, maar zegt wel dat de bereidheid om te investeren er nog wel is. "Enkele dagen geleden hebben we nog een project binnen een uur weten te funden."

Onderzoeksbureau Crowdfundmarkt merkte evenwel op dat er flink minder werd gefinancierd via crowdfundingplatformen in het eerste kwartaal. In totaal ging het om 64 miljoen euro, 25% minder dan dezelfde periode een jaar eerder.

Maar volgens Crowdfundmarkt heeft dit vooral te maken met het vertrek van Funding Circle uit Nederland. De coronapandemie heeft in maart nog geen significante impact gehad op het aantal crowdfundingprojecten dat gepubliceerd is in Nederland, aldus Crowdfundmarkt. Het aantal projecten zat over het hele kwartaal zelfs wat in de lift.

Opschoning crowdfundinglandschap

Desondanks zullen platformen het vermoedelijk niet gemakkelijk krijgen in de komende weken. Een platform als October voelt vermoedelijk nu al het effect, sinds het heeft besloten om voorlopig af te zien van de maandelijkse vergoeding die een ondernemer doorgaans betaalt aan het platform. 

Platforms leveren dus ook in, maar kunnen ze dat wel aan? Eind 2019 concludeerde Lex van Teeffelen, lector Financiële en Economische Advisering bij de HU nog dat van de vijftig geregistreerde platforms in Nederland, maar weinig winstgevend zijn.

Kleverlaan verwacht dat de huidige coronacrisis het crowdfundinglandschap zal opschonen. "De grote namen zullen blijven bestaan, maar kleinere platforms die een nichémarkt bedienen zullen kopje onder gaan. Strengere regels vanuit Brussel voor alternatieve financiering zorgen daar ook voor."

Oprichter Frank van der Linden van Crowdfundmarkt ziet dat er minder projecten worden gepubliceerd. "Dat heeft een effect op platformen. Het is afwachten of ze het allemaal het hoofd boven water houden. Crowdfunding is voor de platformen geen vetpot. Het kan snel gaan", zegt hij.

Borgstellingen

Kleverlaan hoopt dat alternatieve financiers op korte termijn, net als banken, gebruik kunnen maken van garantieregelingen of borgstellingen vanuit de overheid. Dergelijke steunmaatregelen vanuit bijvoorbeeld de Europese Centrale Bank, zijn nu niet toegankelijk voor crowdfunding.

Mogelijk zullen er risico-opslagen komen, de rente zal stijgen in onzekere tijden, investeerders lopen hogere risico's", zo schrijft Van Teeffelen in een column. Het afdekken van risico’s met borgstellingen van de overheid kan in dit geval opportuun zijn. "Dan blijven de rentes voor ondernemers gematigd of kunnen zelfs omlaag."

"Het is belangrijk dat het speelveld tussen banken en alternatieve financiers gelijk blijft", vult Kleverlaan aan.

Lees ook: Crowdfundmarkt krimpt met 25% in eerste kwartaal