Telkens komt er weer een nieuw schandaal voorbij, net als ik een evenwichtige column wil schrijven. Nauwelijks is de drukinkt droog van de kranten die over de Grote Amsterdamse Klachtenverzamelaar schrijven, of er wordt weer een nieuwe klacht aan zijn verzameling toegevoegd.

Er is een oude advocatengrap. Advocaten mogen zich volgens de gedragsregels niet onnodig grievend uitlaten. Een advocaat wordt op zijn grievende uitlatingen aangesproken. Daarop antwoordt hij: "maar ik kon niets onnodigs vinden."

Alle andere advocatengrappen die ik ken gaan over de tarieven en declaraties, maar die vind ik natuurlijk flauw.

Vastgoedspook
In mijn vorige column gaf ik als suggestie om op veilingen vastgoed te kopen. Vorige week bleek dat de NMa, de Nederlandse Mededingingsautoriteit, een kartel had gevonden en forse boetes heeft uitgedeeld, wegens gerommel op huizenveilingen.

Als er niet nog meer schandalen komen, dan kunnen we wel meer grote en pijnlijke faillissementen verwachten. Waarna curatoren gaan wroeten en kwalijk riekende lijken uit kasten opdiepen, of meer gesjoemel. Het spook van de crisis in het vastgoed waart nog steeds rond. Maar laten we toch niet vergeten dat er meer is om naar te kijken dan al die schandalen, jobstijdingen of andere ontluisterende berichten over de vastgoedwereld.

Weliswaar is er ontegenzeglijk een verband tussen 'de rijke tijd' voor de crisis en de ongebreidelde rijkdomvergaring van individuele personen. Door de scherpte waartoe de crisis thans dwingt, komen die excessen nu aan het licht. De systemen draaien echter niet louter op graaiers en criminelen.

Excessen en schandalen
Er zijn waarachtig nog verstandige mensen die op eerlijke en evenwichtige manier willen zakendoen. Die willen niet alleen maar naar excessen en schandalen kijken. Zij begrijpen dat het aan de schandpaal nagelen van de graaiers niet helpt om verder te komen en het hoofd te bieden aan de veranderde omstandigheden.

Ook de brancheorganisatie van vastgoedontwikkelaars, de Neprom (de Vereniging van Nederlandse Projectontwikkeling Maatschappijen) speelt goed in op de huidige situatie. De Neprom organiseert regelmatig zeer interessante en goede symposia.

Zo zal er binnenkort een bijeenkomst zijn over de oplopende leegstand op de kantorenmarkt en de discussies over nieuwe winkelontwikkelingen, die dwingen tot nadenken en afstemmen op regionaal niveau. En verder zal men zaken moeten blijven doen.

Wat mij betreft op eerlijke en evenwichtige wijze.

Gunstige markt
Stel dat u een aannemer inschakelt voor de verbouwing van uw huis. Er zijn veel aannemers die dit nu graag doen. De markt is gunstig voor de opdrachtgevers en u kunt dit zien als een handige investering. Juichend kiest u de goedkoopste aannemer en u weet 'voor de zekerheid' zelfs te bedingen dat u pas aan het einde van het werk hoeft te betalen, als de verbouwing echt af is en het werk is opgeleverd.

De aannemer kan echter niet zonder onderaannemers en toeleveranciers. Hij knijpt hen op gelijke wijze uit, gedwongen door zijn ongunstige contract met u, en vindt een erg goedkope installateur. Maar dan gaat het mis. Die installateur gaat failliet. Hij had al te weinig werk, daarom moest hij nieuw werk hebben zodat hij te laag inschreef, en hij kon zijn personeel niet meer betalen.

Nu moet de aannemer haastig een andere installateur vinden, omdat het werk vertraagt. Iedere nieuwe installateur heeft nu een machtspositie ten opzichte van uw onfortuinlijke aannemer. De nieuwe installateur is duurder dan de eerste en laat zich ook naar rato van het uitgevoerde werk betalen. Bovendien moet de uitvoering worden versneld door de opgelopen vertraging. En overwerk is extra duur.

Nu kan uw zo lekker goedkope aannemer ook niet meer aan zijn verplichtingen voldoen. Zo tuimelt het kaartenhuis in elkaar. De aannemer failleert, de curator ontslaat rap al het personeel, en u zit met een niet voltooide verbouwing. Natuurlijk is een evenwichtige overeenkomst met uw aannemer geen garantie dat hij niet failleert. Maar u begrijpt mijn insteek. Een fair deal geeft minder kans op problemen.

Integriteit
Nog even terug naar schandalen en integriteit. Op de instituten waar ik lesgeef, wordt anders dan vroeger meer aandacht gegeven aan integriteit en ethische aspecten binnen het vastgoed. Hoe kan het bijvoorbeeld dat een stuk vastgoed binnen een uur met miljoenen in waarde stijgt? Kan dat, mag dat? En zo neen, beseffen we dan waarom niet?

Maar laat u zich niet van de wijs brengen als er dadelijk weer een nieuw schandaal naar buiten komt, en gaat u nu voort op uw pad, eerlijk en evenwichtig.