De vergrijzing, de stijging van het aantal eenpersoonshuishoudens, de toenemende behoefte aan beleving tijdens het winkelen... Maatschappelijke ontwikkelingen hebben direct invloed op de vastgoedmarkt. We zetten de trends in vijf deelmarkten op een rij.

1. Het gezonde kantoor
   Een gezond kantoor maakt iedereen blij. Zaken als een goede luchtkwaliteit, een behaaglijke temperatuur en voldoende daglicht leiden tot een hogere productiviteit, minder ziekteverzuim en tevreden werknemers. Bedrijven zijn zich hier in toenemende mate van bewust. Zij beschikken bovendien over steeds geavanceerdere analysetools om het effect van de fysieke omgeving op het ziekteverzuim te kunnen meten en voorspellen.
   Wie investeert in gezonde kantoren, zal daar dan ook de vruchten van plukken, voorspelt Cushman & Wakefield (C&W) in het rapport Well Workplace – Making Spaces Human Again. Investeringen in zaken als groen en goede verlichting kunnen leiden tot een prijspremie.
   Volgens de vastgoedadviseur zal het welzijn van de medewerkers een steeds bepalendere factor zijn bij huurbeslissingen. Het gezonde kantoor – zoals het kantoorgebouw the Edge op de Amsterdamse Zuidas – lijkt dan ook geen hype die snel weer overwaait, maar een blijvertje.
   
   
2. Foodconcepten in winkelcentra
   Consumenten gaan steeds meer op zoek naar een beleving en ontspanning bij het winkelen. Een goed samengesteld aanbod van eet- en drinkzaken is dan ook cruciaal voor het succes van winkelcentra en winkelgebieden, schrijft Cushman & Wakefield in het wereldwijde onderzoeksrapport getiteld Whats on the menu?
   In Nederland groeide de verkoop in de food & beverage sector de afgelopen vier jaar met gemiddeld 3,5% per jaar. Dit groeitempo zal de komende vier jaar nog wel aanhouden, zo voorspelt C&W.
   De vastgoedadviseur ziet food & beverage wereldwijd oprukken in winkelstraten; vooral in nieuwe en herontwikkelde winkelgebieden. In Europa wordt inmiddels 14% van de winkelunits bezet door foodconcepten. In Azië is dat zelfs 24%. Een bijkomende trend is dat detailhandel en food & beverage steeds meer met elkaar vervlochten raken. Zo hebben diverse supermarktketens foodconcepten ontwikkeld, zoals koffiecorners en restaurants.
   
   
3. Online shoppen
   De vraag naar moderne distributiecentra neemt enorm toe, door de opmars van e-commerce, de aantrekkende economie en de ambitie van grote retailers om hun distributieprocessen efficiënter in te richten. Dit leidt tot recordprijzen van logistiek vastgoed.
   Maar een waarschuwing is wel op zijn plaats. Uit cijfers die het Financieele Dagblad onlangs heeft opgevraagd bij vastgoedbelegger JLL, blijkt dat beleggingen in distributiecentra steeds speculatiever worden. Voor een op de drie geplande distributiecentra is nog geen huurder gevonden. En om aan de vraag van beleggers tegemoet te komen, wijken projectontwikkelaars steeds vaker uit naar minder gunstig gelegen locaties.
   
   
4. Stijgende vraag naar seniorenwoningen
   De vergrijzing biedt kansen voor de vastgoedmarkt. Vastgoedadviseur CBRE verwacht dat beleggers dit jaar meer zorgvastgoed zullen kopen dan ooit tevoren. Vooral seniorenwoningen zijn momenteel populair.
   In het eerste halfjaar is voor 233 miljoen euro zorgvastgoed aangekocht door beleggers in Nederland. 73% hiervan vloeide naar seniorenhuisvesting. Hieronder vallen zowel zorgcomplexen als zorgappartementen en kleinschalige zorgvilla’s. Als de voorspelling van CBRE uitkomt zal het record van 465 miljoen euro in 2016 worden overtroffen.
   Behalve de grote vraag speelt ook het toenemende aanbod een rol. Steeds meer zorgaanbieders verkopen hun vastgoed, om extra cash vrij te spelen en de vastgoedrisico’s te verkleinen, zodat zij zich meer kunnen richten op hun kerntaak: het leveren van goede zorg.
   In dit vastgoedsegment staat kwaliteit wel voorop. Senioren betrekken niet de eerste de beste zorgwoning die op hun pak komt, maar zijn kritischer geworden.
   
   
5. Meer eenpersoonshuishoudens
   Van de 7,7 miljoen Nederlandse huishoudens bestaat inmiddels 38% uit slechts één persoon, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dat is bijna een verdubbeling in veertig jaar tijd. Dit betekent maar één ding: een verder stijgende vraag naar betaalbare, één- of tweekamerwoningen tot ongeveer 50 vierkante meter.
   Deze trend is vooral zichtbaar in de grote steden, zoals Amsterdam en Utrecht, waar zelfs meer dan de helft van de huishoudens uit één persoon bestaat. Elders in Europa en de VS is het beeld niet anders.
   De singles stellen wel hoge eisen. Ze zijn bereid om compacter te wonen, zolang de woning maar centraal gelegen is en van alle gemakken is voorzien. Kwaliteit en locatie zijn bij deze vastgoedbelegging dus cruciaal. In veel grote steden verrijzen ook steeds meer microappartementen en tiny houses.
   Uit onderzoek van Stec Groep blijkt dat er in Nederland nu een tekort is van ongeveer 40.000 kleine woningen. Dit zal naar verwachting verder oplopen, waardoor op langere termijn behoefte is aan 60.000 tot 100.000 kleine woningen: 8 tot 15% van de totale bouwvraag. Vooral in de grote steden, studentensteden en/of steden met een historisch centrum is de schaarste voelbaar.