Het herstel van de Europese kantorensector houdt aan. De verwachtingen laten een stijgende lijn zien. Daarbij is er een sterke samenhang met de positieve bijstellingen van de economische vooruitzichten. Wel verschilt de situatie per markt en fluctueert het herstel, zo blijkt uit de European office property clock over het derde kwartaal van Jones Lang LaSalle (JLL).

De kantorenmarkt in Londen maakt een dynamische groeispurt door. De aanhoudende vraag naar hoogwaardige kantoorruimte lag in de eerste drie kwartalen van 2013 al hoger dan de totale vraag in zowel 2011 als 2012. De Duitse en Noord-Europese steden laten blijvend goede resultaten zien. Tegelijkertijd is er sprake van een afnemende dynamiek.

In Parijs wordt de situatie op de gebruikersmarkt momenteel beïnvloed door de voortdurende economische tegenwind. De Parijse beleggingsmarkt laat echter nog altijd een gezonde activiteit zien. Zowel Franse als buitenlandse beleggers blijven zich in deze zeer liquide markt richten op kantorenvastgoed. Terwijl de activiteit op de huurdersmarkten in de Zuid-Europese steden achterblijft, lijkt het erop dat hier de bodem van de cyclus – nagenoeg – is bereikt. Het vooruitzicht is dat de situatie vanaf 2014 zal verbeteren.

De Europese tophuren voor kantoorruimte zijn niet op het niveau gebleven van begin dit jaar. Toen was er sprake van een sterke opwaartse trend. De European office rental index nam in het derde kwartaal af met 1,1% als gevolg van huurdalingen. Met name in Parijs was sprake van een sterke daling (-7,2%). Huurders stelden beslissingen uit of stelden hun eisen bij naar beneden vanwege de economische situatie. Huurdalingen duiden op een zwakke vraag en kostenbewuste huurders en deden zich eveneens voor in:

• Milaan (-4,2%)
• Praag (-2,4%)
• Barcelona (-1,4%)

De stijgende huurprijzen komen door een combinatie van een gezonde vraag en een beperkt aanbod, maar wegen niet op tegen de eerder genoemde daling en komen voor in:

• Londen (+2,6%)
• München (+1,6%)
• Frankfurt (+1,5%)

In Nederland bleven de tophuren voor kantoorruimte in de grote steden stabiel. In enkele perifere steden zoals Amersfoort en Houten was sprake van een lichte daling van de tophuren. Dit kwam vooral door het ruime aanbod en omdat de verhuiswens bij kantoorgebruikers nog altijd beperkt is. De totale opnamevolumes op de Europese kantorenmarkt namen in de loop van het kwartaal licht af.