De deskundigen lijken het erover eens te zijn: zowel de vastgoedmarkt als de scheepvaartsector zal aankomend jaar nog niet aantrekken. Toch is er geen reden om dan maar extra de hand op de knip te houden, want juist in 2013 liggen er genoeg kansen.

“Er moet komend jaar nog meer pijn de vastgoedmarkt uit,” schrijft Jeroen Nathalia, directeur van Duinweide Investeringen, in zijn meest recente column. Nathalia verwacht dat meer fondsaanbieders gaan omvallen en dat 2013 in het licht staat van de balansen verder opschonen. Het kan volgens hem nog zeker tot 2015 duren voordat de vastgoedmarkt er weer een beetje bovenop komt. Jan van Duijvendijk, advocaatpartner bij Lexence Advocaten & Notarissen, ziet als grootste probleem voor de vastgoedmarkt de financiering van projecten. “Zelfs wie eigen geld meebrengt, heeft moeite met het verder extern financieren van vastgoedprojecten. Dan moeten eerst alle randvoorwaarden goed zijn,” aldus Van Duijvendijk.

Investeren, later renderen
Voor de scheepvaartsector is het verhaal niet heel anders. “Ik ga er voorzichtigheidshalve vanuit dat 2013 nog slecht blijft,” schrijft Bart Otto, CEO van rederij Flinter in zijn column. “De consensus in de scheepvaartwereld is dat 2014 het jaar van herstel van de vrachtenmarkt wordt. Dat is ook mijn verwachting.” Wel kan op termijn de balans tussen vraag naar en aanbod van scheepsruimte in evenwicht komen, doordat het aantal schepen in de multipurpose-sector in 2013 niet verder toeneemt. “En omdat de wereldhandelsvolumes zich allang weer op het niveau van voor de crisis bevinden en jaarlijks met een paar procent toenemen.”

Het hoeft niet te betekenen dat iedereen komend jaar dan maar de hand op de knip moet houden. Nathalia ziet genoeg ‘witte raven’ die tegen de stroom in investeren en daarmee goede resultaten boeken. Hij is vooral overtuigd van de investeringsmogelijkheden in supermarkten en winkels op A1-locaties. Marian Hogeslag, directeur van ActivInvestor Management, vindt vooralsnog logistiek vastgoed interessant. “Niet zomaar bedrijfsruimtes en -halletjes, maar logistieke centra op A-locaties. Strategisch sterk gelegen logistieke centra zijn schaars.” Hogeslag is ervan overtuigd dat een totaalrendement van 5% á 6% voor goedgekozen vastgoed zeker mogelijk moet zijn. “Het beste Europese vastgoed is voor de gemiddelde particuliere belegger eigenlijk alleen maar toegankelijk middels beursgenoteerde vastgoedondernemingen. Deze zijn vaak behoudend gefinancierd en hebben toegang tot de kapitaalmarkt.”

Alternatieve financieringsmogelijkheden
Zoals Jan van Duijvendijk al omschreef, is de financiering van projecten een groot probleem. “In Nederland zijn bedrijven in tegenstelling tot het buitenland erg afhankelijk van de banken. Nu al lopen gezonde bedrijven tegen muren aan bij de gevestigde kredietverleners,” schrijft Adriaan Hendrikse, directeur en medeoprichter van NPEX. Alternatieve financieringsvormen zijn noodzakelijk en dienen zich aan. “Niet voor niets: kapitaal zal fors duurder worden. Dit betekent dat de rente die bedrijven betalen omhoog zal gaan,” aldus Hendrikse. Door ondermeer de MKB-beurs NPEX en de opkomst van kredietunies, krijgen beleggers in 2013 de mogelijkheid om rechtstreeks in het MKB te investeren, waardoor een alternatief beleggingssegment ontstaat.

Philip Houben, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Participatiemaatschappijen, kijkt ook met belangstelling uit naar de initiatieven voor kredietunies en crowdfunding. Hij ziet vooral mogelijkheden in alternatieve energie en de gezondheidszorg. “Omdat na 2025 de Nederlandse gasproductie onvoldoende zal zijn voor de binnenlandse vraag is het essentieel om nu in alternatieven te investeren. Demografische trends maken ook investeringen in de gezondheidszorg interessant als langetermijninvestering.” Vooralsnog gaat Houben er echter vanuit dat groei en innovatie voorlopig voor het grootste deel geproduceerd zal moeten worden door participatiemaatschappijen.

Desondanks genoeg investeringsmogelijkheden in 2013, zeggen de deskundigen. Dus laten we in 2013 vooral niet bij de pakken neerzitten. “Bij voldoende cash kan het nieuwe jaar zeker worden aangegrepen om selectief gekozen posities in te nemen: renderen in de toekomst,” aldus Jeroen Nathalia.