Dat de Nederlandse kantorenmarkt in grote problemen verkeert, hoeft onderhand niet meer te worden uitgelegd. Er is veel te veel gebouwd. Toch lijkt de vastgoedmarkt op de oude voet door te gaan, zowel aan de kant van de ontwikkelaars als aan de kant van de vastgoedadviseurs. Vandaag toont een prachtig voorbeeld dit tweeslachtige beleid opnieuw aan.

Gisteren was ik op mijn jaarlijks bezoek aan het DTZ Zadelhoff hoofdkantoor om de nieuwste vastgoedvisie over het komend jaar aan te horen. Vorig jaar trok Cuno van Steenhoven, de bestuursvoorzitter van DTZ Zadelhoff, landelijk nogal de aandacht over zijn zorgen over de toenemende kantorenleegstand waarin hij tevens de overheid opriep de regierol in de ruimtelijke ordening weer op te pakken. Helaas voorzag het toen verse regeerakkoord hier niet in (die wilde de ruimtelijke ordening juist aan gemeenten overlaten) maar de boodschap van Van Steenhoven werd goed gehoord ook al speelt de leegstandskwestie al sinds 2005.

Ook gisteren kreeg DTZ haar boodschap goed in de media gebracht hoewel de vastgoedadviseur waarschijnlijk liever andere accenten had belicht. Zo kwam het bedrag van €10 mrd dat nog moet worden afgewaardeerd op de ‘slechte(re)’ kantoorgebouwen breeduit in de media terwijl Van Steenhoven ook duidelijk heeft verteld dat het niet overal even slecht gaat in de Nederlandse kantoren. Met ‘goed verhuurde kantoren op de juiste locaties’ is inderdaad weinig mis.

Hoe het zover heeft kunnen komen met het overschot aan overtollige kantoorruimte, zo vroeg een journalist aan Van Steenhoven die in mijn ogen het best afdoende antwoord gaf: “Er was toen behoefte aan maar de volgende gebruiker was er niet meer.”

Daar moest ik vandaag even aan terugdenken toen wij vandaag het nieuws publiceerde van het nieuwe hoofdkantoor van Robeco in First Rotterdam, een groot nog te bouwen multifunctioneel complex van maar liefst 54.000 m2 tegenover Rotterdam Centraal. Dit nieuws werd in de beste traditie enthousiast gebracht compleet met lovende citaten van gebruiker Robeco en de gemeente Rotterdam. Ook DTZ Zadelhoff publiceerde hierover een apart bericht waarbij zij Robeco hebben geadviseerd in de aanhuur van het nieuwe kantoor.

Uiteraard ben ik blij voor alle betrokkenen waarbij voor iedere partij een leuk stukje business is verdiend, maar ik denk ook wat Robeco gaat achterlaten aan de befaamde Robecotoren aan de Coolsingel 120 waar zij nu zitten. Die toren is in 2007 gekocht door de Duitse belegger KanAm van Rodamco Europe die daarvoor €75 mln neertelde. KanAm zal toen nog niet hebben bevroed dat hoofdhuurder Robeco negen jaar later er weer uit zou trekken. Het kan niet missen of ze gaan er dik op verliezen, ongeacht de geïncasseerde huurstromen, als er zich geen nieuwe huurder aandient, ook al staat het op een goede locatie. De huidige Robecotoren die al 20 jaar oud is, is volgens de huidige CEO van Robeco, Roderick Munsters, niet flexibel genoeg om het geschikt te maken voor Het Nieuwe Werken, het nieuwe paradigma dat naast duurzaamheid hand over hand veld wint in de kantorensector. Aan de andere kant: DTZ Zadelhoff wees er gisteren in haar researchrapport al op dat kantoren alleen aantrekkelijk blijven voor nieuwe en bestaande huurders als om de 10 jaar het kantoor van binnen geheel gemoderniseerd wordt en na 20 jaar ook de buitenkant. Welk renovatiebudget zal KanAm ervoor uittrekken om haar belegging in het Robecohuis grondig te moderniseren?

Rogier Hentenaar Hoofdredacteur Vastgoedjournaal