Banken hebben de acceptatiecriteria voor leningen aan bedrijven en hypotheken de afgelopen maanden verscherpt. Dat blijkt uit een enquête die DNB heeft gehouden onder zeven Nederlandse banken.

De banken verwachten de criteria de komende maanden nog verder aan te scherpen. Ze lijken hiermee voor te sorteren op de verwachte negatieve gevolgen van de coronapandemie op de economie en het daarmee toegenomen kredietrisico voor banken.

De overgrote meerderheid van de deelnemende banken gaf aan dat ze in het tweede kwartaal van 2020 de criteria voor goedkeuring van nieuwe aanvragen voor alle soorten bedrijfsleningen hebben verscherpt. Dat is een trendbreuk, want in de laatste anderhalf jaar werden de criteria juist versoepeld.

De ontwikkeling in het afgelopen kwartaal zet zich naar verwachting voort, want voor het derde kwartaal verwachten de banken de normen nog verder aan te scherpen.

Nederlandse banken staan hierin alleen. In Frankrijk, Spanje en Italië hebben banken de teugels juist laten vieren in het afgelopen kwartaal. In Duitsland zijn er wel banken die wat kritischer zijn geworden bij het verstrekken van bedrijfsleningen, maar dat is slechts een minderheid.

Meer vraag naar bedrijfskrediet bij MKB

De banken die deelnamen aan de enquête signaleren een verschil in de behoefte aan bancaire financiering tussen het MKB en grote ondernemingen.

In het eerste kwartaal nam de vraag naar leningen bij beide categorieën nog fors toe. Daarna nam de vraag naar krediet van grote bedrijven af. Banken verklaren dat onder andere door uitgestelde plannen voor fusies en overnames en lagere vaste investeringen. Ook kan meespelen dat grotere bedrijven een betere toegang hebben tot de kapitaalmarkt.

Bij het MKB daarentegen nam de vraag naar krediet nog toe in het tweede kwartaal. Volgens de banken heeft dit te maken met de coronacrisis, die ervoor zorgde dat bedrijven meer behoefte hadden aan liquiditeit.

Voor het derde kwartaal verwachten banken soortgelijke ontwikkelingen, hoewel een kleiner deel van de banken dan nog een verdere vraagafname bij grote bedrijven verwacht.

Acceptatiecriteria hypotheken ook aangescherpt

Niet alleen bedrijven worden geconfronteerd met een strengere houding van banken. Ook consumenten die een hypotheek nodig hebben, krijgen te maken met aangescherpte acceptatiecriteria. En ook hierbij wordt een toegenomen risico als belangrijkste reden genoemd.

Voor het derde kwartaal verwachten banken dat de acceptatiecriteria nog verder worden aangescherpt.

Bron: Bank Lending Survey

Vraag naar hypotheken vlakt af

Volgens de banken is de vraag naar woninghypotheken in het tweede kwartaal afgevlakt, nadat deze de drie voorgaande jaren juist was toegenomen.

Voor het derde kwartaal verwachten de meeste banken dat de vraag naar woninghypotheken zal afnemen.

De vraag naar consumentenleningen was in het tweede kwartaal gedaald. De banken schrijven dit toe aan lagere uitgaven aan duurzame consumptiegoederen en een lager consumentenvertrouwen. Deze trend zal volgens hen in het derde kwartaal doorzetten.

Lees ook: MKB-bedrijven kiezen vaker alternatieven voor banklening