Veel startups en ondernemers die geld willen ophalen via zogenoemde initial coin offerings, afgekort ICO’s, komen geregeld niet aan hun financieringsdoel. Toch haalt een select groepje nog grote bedragen op.

Steeds vaker kiezen crowdfundingplatformen ervoor om ICO’s te faciliteren. Deze ‘beursgangen’ voor digitale munten vertonen al veel overeenkomsten met reward-based crowdfunding. Een investeerder stelt geld beschikbaar voor een gezamenlijk doel en ontvangt hier tokens voor die hij in de community kan uitgeven.

De tokens staan voor een bepaalde waarde, maar zijn nog geen digitale munten. Na de ICO krijgen de nieuwe virtuele valuta een notering bij de cryptomunten-overzichten en vaak is het mogelijk om erin te gaan handelen.

Net als bij het aankopen van aandelen vóórdat een bedrijf naar de beurs gaat, hopen investeerders bij een ICO dat de werkelijke waarde nog niet bepaald is en dus sterk kan stijgen, hetgeen in het verleden al meerdere keren is gebeurd.

Interesse neemt flink af

September bleek een beroerde maand voor ICO’s, nadat er in augustus al sprake was van een flink teruggevallen interesse. Op basis van data van IcoData.io, haalden ICO-projecten slechts 112,4 miljoen dollar aan financiering op.

In augustus werd er nog voor 337,5 miljoen dollar opgehaald. Ter vergelijking: in januari van dit jaar ging er maar liefst ruim 1,5 miljard dollar naar ICO’s. Sindsdien nam de interesse zienderogen af.

2016 en 2017 waren hoogtijdagen voor ICO’s, nadat investeerders soms tot 80.000 keer hun investering terugkregen. Kort daarna werden tokens flink minder waard en een herstel bleef uit. Veel projecten moesten het hebben van private plaatsing, vooral onder grote bitcoin- en ethereum-houders.

Koersen onder druk

In de afgelopen zes maanden bleven investeerders steeds vaker weg bij ICO’s, nadat de koersen van de digitale munten flink onder druk kwamen te staan. Halverwege december vorig jaar koerste de bitcoin nog rond een niveau van bijna 19.000 dollar. Inmiddels is de munt niet meer dan 7.000 dollar waard. Dit lot overkwam veel cryptomunten.

Maar de tijden lijken voorbij dat de verkoop van tokens de lucht in schoot. Uit onderzoek van Greyspark blijkt dat startups die het blockchainmodel omarmen, ofwel erg succesvol zijn of gigantisch falen in het ophalen van kapitaal. Zo haalt 46% van de geplande ICO’s geen enkele dollar op, maar weet 40% nog wel meer dan een miljoen dollar op te halen.

Er zit dan ook een groot gat tussen de omvang van de ICO’s onderling: er zijn enorme projecten als EOS, Telegram en Tezos, maar er zijn net zoveel kleinere projecten waarin slechts enkele duizenden ethers worden opgehaald. Het aanbod tussenin blijkt beperkt.

Investeerders blijven weg

De AFM heeft al veelvuldig gewaarschuwd voor de grote risico’s van ICO’s. “Deze uitgifte van digitale tokens om vooral startups te financieren is momenteel kwetsbaar voor misleiding, oplichting en manipulatie”, aldus de toezichthouder.

Dergelijke waarschuwingen en daadwerkelijke fraudegevallen, lijken de aanleiding dat het succes van ICO’s tanende is. Na diverse frauduleuze ICO’s en toegenomen regelgeving om investeerders te beschermen, hebben startups en ondernemers steeds vaker moeite om geld op te halen via ICO-crowdfunding.

In juli dit jaar werd nog een 24-jarige Amsterdammer opgepakt, nadat hij op grote schaal mensen zou hebben opgelicht met geld dat zij investeerden in de handel in cryptovaluta. Een andere Nederlander achter het schimmige bedrijfje Confido haalde eveneens veel geld op. De startup inclusief de inleg verdwenen van de aardbodem en de waarde van de token implodeerde.

Of de populariteit van ICO’s ooit weer het niveau van begin dit jaar zal bereiken, blijft dus nog de vraag.