Onlangs bracht de Nederlandse Vereniging van Participatiemaatschappijen (NVP) haar jaarlijkse marktonderzoek uit naar private equity en venture capital in Nederland. Dit zijn de belangrijkste resultaten.
2017 zag er in vogelvlucht zo uit: er ging een record aan venture capital naar jonge bedrijven, toename aantal kleinere buyouts, sterke fondsenwerving venture capital en buyout-fondsen halen hoogste bedrag aan nieuw kapitaal ooit op.
2017 in cijfers
De NVP hield alle investeringen, desinvesteringen en fondsenwervingen over 2017 bij. Dit zijn de belangrijkste cijfers:
- 320 miljoen euro aan venture capital naar 233 jonge en snelgroeiende bedrijven.
- 411 miljoen euro aan groeikapitaal naar 81 scale ups (snelle groeiers).
- 2,7 miljard euro aan private equity naar 92 Nederlandse bedrijven voor buyouts.
- 514 miljoen euro nieuw kapitaal geworven door Nederlandse venture capitalists.
- 324 miljoen euro nieuw groeikapitaal geworven door Nederlandse groeikapitaalfondsen.
- 3,3 miljard euro nieuw kapitaal geworven door Nederlandse buyout-fondsen.
- 64 start-ups, 92 volwassen bedrijven verkocht.
De miljoenen venture capital is een record, in meer dan tien jaar is er niet zoveel geïnvesteerd in jonge en snelgroeiende bedrijven. Het aantal bedrijven is overigens wel gelijk gebleven: rond de 200.
Grotere venture capital investeringen
Oftewel: Er zijn significant meer grotere venture capital-investeringen gedaan. Er zijn in 2017 bij zeven Nederlandse bedrijven in totaal dertien transacties gesloten van meer dan 5 miljoen euro aan eigen vermogen uit een venture capital fonds.
Vooral bij jonge bedrijven wordt er vaak in een consortium geïnvesteerd, vandaar dat jonge bedrijven meerdere investeringen krijgen. Meestal komt het venture capital pas binnen nadat business angels zijn ingestapt. In 2017 zijn er echter veel meer seed-investeringen gedaan: 54 tegenover 31 gemiddeld.
Dit is o.a. te verklaren uit het feit dat het aantal en de diversiteit aan seed-fondsen is toegenomen in de afgelopen jaren. Enkele van de meest opvallende investeringen waren bijvoorbeeld: Messagebird (zakelijke communicatie), Triplemed (medisch), AeroVinci (tech) en SoundEnergy (duurzaamheid).
Participeren kun je leren
De volgende categorie waar NVP onderzoek naar heeft gedaan is participatiemaatschappijen en groeikapitaal. Investeringen zijn hier niet gegroeid: 411 miljoen euro in 2017 versus 492 miljoen in 2016.
Groeikapitaal omvat zowel investeringen in relatief jonge bedrijven met een net uitontwikkeld product of bedrijfsmodel, ook wel bekend als een scale-up, als volwassen bedrijven die een groeispurt naar bijvoorbeeld het buitenland inzetten.
Enkele voorbeelden van bedrijven die in 2017 groeikapitaal aangetrokken hebben: BWaste International, Bronij & Ferro-Fix (afvalmanagement), Mercachem-Syncom (medisch), Ultimaker (3D-printing), Picnic (online retail) en Tiqets (ticketing).
Infrastructuur populair in 2017
De NVP houdt niet structureel data over infrastructuurfondsen bij, maar de schatting is dat er in 2017 een recordbedrag van minstens 2,2 miljard euro aan eigen vermogen is geïnvesteerd in Nederlandse bedrijven. Gemiddeld leek dit rond de miljard te zijn. Een opvallende toename dus.
Dit kan eigenlijk gezien worden als een aparte categorie private equity-fondsen, die kapitaal en expertise investeren in niet-beursgenoteerde bedrijven die essentiële nutsvoorzieningen en diensten leveren. Het gaat dan om opslag- en distributieterminals, energieopwekking en distributie, telecommunicatienetwerken, wegen en aanverwante mobiliteitsprojecten.
Vaak worden deze infrastructuurfondsen beheerd door grotere private equity-huizen. In 2017 zijn er bijvoorbeeld de aankopen van Q-Park door KKR Infrastructure en DELTA door EQT Infrastructure geweest. Meer dan 140.000 huishoudens, voornamelijk in Zeeland, nemen een dienst van DELTA af. Q-Park beheert meer dan 871.449 parkeerplekken in Europa.
Opt in, buyout
Bij buyouts is eigenlijk precies het tegenovergestelde te zien bij venture capital investeringen. Er zijn meer buyouts gerealiseerd maar voor een lager bedrag. Hoewel er qua grote transacties meer activiteit te zien was, zijn een aantal grote deals nog niet gefinaliseerd.
Opvallend resultaat bij buyouts is dat vooral in het MKB meer transacties plaatsvinden. Het segment bedrijven met een waarde tussen de 15 en 50 miljoen euro is opgelopen naar 49.
Bedrijven die te maken hadden met een buyout in 2017 waren bijvoorbeeld Hans Anders (optiek), Arnold Suhr (handelshuis), Ilionx (IT), Boboli (food) en MGG (industrie).
Beleggers investeerden mee
Venture captial fondsen deden het goed in 2017. Er werd 514 miljoen euro opgehaald bij beleggers, ruim boven het gemiddelde van 250 miljoen euro. Alleen LSP haalde al 280 miljoen euro binnen voor hun Health Economics Fund 2, een fonds dat investeert in medische technologie om de gezondheidszorg beter en goedkoper te maken.
Opvallend is dat de overheid (regionaal, nationaal en Europees) nog steeds een grote belegger is in Nederlands venture capital met 28,5% (147 miljoen euo). Ter vergelijking:
- 16% van het venture capital kwam van vermogende privépersonen.
- 14,6% kwam van family offices.
- Daarna komen (zorg)verzekeraars, corporates, en fonds-in-fondsen.
In 2017 werd er een recordbedrag van 324 miljoen euro aan nieuw groeikapitaal opgehaald bij beleggers. Het vorige record dateert van 2011 toen er 267 miljoen euro werd opgehaald. Omdat er maar een beperkt aantal fondsmanagers specifiek actief is in dit segment, is de fondsenwerving over de jaren heen zeer onregelmatig.
Bekijk alle Feiten en Cijfers op nvp.nl