Uit onderzoek van Social Finance blijkt dat er tot nu toe 108 social impact bonds zijn gestart, waarmee 393 miljoen dollar is opgehaald en ruim 0,7 miljoen personen zijn geholpen. Hoewel het aantal impact bonds in de laatste tien jaar nog niet heel snel gegroeid is, zijn er steeds meer landen, waaronder Nederland, die impact bonds inzetten als nieuw financieringsinstrument.

Dit constateert  crowdfundingdeskundige Ronald Kleverlaan. Maar wat zijn eigenlijk social impact bonds en voor wie zijn ze bedoeld? Maatschappelijk investeerder Start Foundation vat het als volgt  samen:

Een social impact bond (SIB) is een experimenteel financieringssysteem, waarbij met privaat geld maatschappelijke problemen worden opgelost. Dit systeem introduceert een nieuwe speler in overheidsland: de sociale investeerder. Die investeerder voorziet dienstverleners van werkkapitaal en draagt daarmee het financiële risico.

Het financieringssysteem lijkt ergens een beetje op venture capital en private equity, die allebei durfkapitaal verschaffen en daarmee een aanzienlijk risico op hun investering lopen. Het verschil is dat investeerders bij impact bonds geen actieve rol of zeggenschap hebben en dat er ten opzichte van venture capital ook met iets kleinere bedragen kan worden geïnvesteerd.

In omvang zijn social impact bonds beter te vergelijken met crowdfunding, met het belangrijkste verschil dat crowdfunding zich vooral richt op grote groepen kleine, vaak particuliere, investeerders.

Sociaal doel

Bij SIB’s bestaat de groep investeerders vooral uit gespecialiseerde beleggingsorganisaties enerzijds en vermogende particulieren anderzijds. Denk aan stichtingen of family offices.

Investeerders werken nauw samen met de overheid om tot bepaalde concrete doelen te komen. Worden deze doelen bereikt, dan krijgt de investeerder uitbetaald. Als er beter dan de gestelde doelen is gepresteerd, betaalt de overheid een hoger bedrag uit en heeft de investeerder een hoger rendement, aldus Start Foundation.

Worden de doelen niet bereikt, dan lijdt de investeerder verlies op een deel van of de hele investering. Om het eindresultaat te meten, worden de gerealiseerde resultaten afgezet tegen een benchmark of controlegroep.

Hoewel rendementen van 12% mogelijk zouden zijn, heeft dit voor investeerders die zich bezighouden met SIB’s niet de hoogste prioriteit. “Feitelijk is een SIB voor de huidige investeerders een succes als de kosten zijn terugverdiend”, aldus Star Foundation.

Volgens de maatschappelijk investeerder richten veel SIB’s zich op kinderen en jongeren zonder onderwijs, scholing of werk, maar er zijn ook SIB’s voor de rehabilitatie van voormalig gevangenen en daklozen.

Raakvlakken crowdfunding

De doelgroep van social impact bonds is dus vooralsnog de investeerder die met wat grotere bedragen kan investeren. Maar dat hoeft niet altijd zo te blijven, vindt Kleverlaan. “Ik zie echter ook veel mogelijkheden voor een Crowd Social Impact Bond, waarbij er een grotere groep financiers in kan stappen”, aldus de crowdfundingdeskundige.

“Vanwege de actieve betrokkenheid van een grotere groep crowd-investeerders zou het resultaat mogelijk ook positief beïnvloed kunnen worden.” Kleverlaan verwacht dat er in de komende jaren meer nieuwe social impact bonds worden gestart, waarbij een deel daarvan mogelijk als Crowd Social Impact Bond op de markt wordt gebracht.