De AFM waarschuwt opnieuw voor gevaarlijke beleggingen. Dit keer liggen zogenoemde beleggingsobligaties onder vuur. Het blijkt vooral een vage term voor een bekend probleem.

De AFM vindt dat aanbieders van beleggingsobligaties tekortschieten in informatievoorziening. Vaak staan aanbieders van deze producten ook niet onder toezicht, omdat zij gebruikmaken van vrijstellingen en uitzonderingen op het prospectusplicht.

De term

Maar waar hebben we het over als we spreken van een beleggingsobligatie? Daar zijn de meningen over verdeeld. De AFM legt het uit als een risicovolle obligatie waarbij de opbrengst wordt gebruikt om collectief te beleggen (in bijvoorbeeld vastgoed of windmolens).

Een fondsobligatie, kunt u het bijna noemen. De opbrengsten daaruit worden gebruikt om de obligatie af te lossen en de rente op de obligatie te betalen. Vaak is er een vaste looptijd en wordt er op specifieke data couponrente uitbetaald. In de praktijk zijn er ook hybride vormen.

Het probleem

Welk type beleggingsobligatie is nou zo gevaarlijk volgens de AFM? Het kan volgens de bovenstaande omschrijving zowel een vastgoedobligatie als een crowdfundingproject betreffen. Op crowdfundingplatformen worden immers ook obligaties aangeboden en daar schiet de informatie ook wel eens tekort.

Maar biedt een windmolenexploitant een beleggingsobligatie aan als hij op zoek is naar een herfinanciering? Vaak zijn dit soort projecten niet gestructureerd als een fonds. Valt een obligatiecertificaat net zo goed onder de waarschuwing als een obligatielening?

Ook bij vastgoedobligaties moet een belegger alert zijn. Hoe kan een couponrente worden uitgekeerd als er bijvoorbeeld leegstand is? Hoeveel zekerheden heeft u dat u uw ingelegde vermogen aan het einde van de rit weer terugkrijgt?

Eerder ging dit al fout en ook Centurion en Centauro bevinden zich op een hellend vlak. Beleggers kiezen voor obligaties om het hoge rentepercentage, maar is dit percentage wel realistisch? De ene obligatie heeft een speculatiever karakter dan de andere, terwijl een obligatie in beginsel de perceptie heeft dat u aan het einde van de rit uw ingelegde geld terugkrijgt.

Een prospectus moet hierin duidelijk inzicht geven. Daar ontbreekt het volgens de AFM soms aan. Er is niet altijd een prospectusplicht, waardoor beleggers niet alle essentiële (of soms zelfs onjuiste) informatie krijgen.

Omvang van het probleem

De AFM noemt geen namen, waardoor het alsnog onduidelijk is op wat voor soort partijen de waarschuwing slaat. Daar gaat de AFM enkel op in door te zeggen dat het allerlei partijen kunnen zijn. Van crowdfunders tot vastgoedpartijen dus. Het wordt alsnog niet duidelijk hoe groot de markt en hoe groot daarmee het probleem daadwerkelijk is.

“Uit onderzoeken bij zeven partijen kwamen ernstige tekortkomingen in de informatieverstrekking naar voren,” aldus de AFM. Hoeveel partijen er verder werden onderzocht om tot deze waarschuwing te komen is onbekend. Een bron spreekt over een targetlijst van enkele honderden partijen.

De AFM werkt samen met de Minister van Financiën aan een wetsvoorstel om aanbieders van beleggingsobligaties onder een doorlopend toezichtregime te plaatsen. De vraag is of dat toezicht er dan snel genoeg komt. Het is in het verleden vaker voorgekomen dat de AFM waarschuwt voor beleggingen, terwijl het leed al is geleden. Met oog op zaken als die van Centurion en Centauro, zullen in de komende maanden mogelijk meer gedupeerde beleggers in beleggingsobligaties zich melden.

Vooral blijven opletten

De conclusie van het hele verhaal lijkt vooral dat beleggers kritisch moeten blijven kijken naar beleggingsproposities in plaats van zich enkel te laten leiden door onrealistisch hoge rendementen. Maar dit zal beslist geen nieuwe boodschap zijn.