De laatste tijd vallen verzekeraars, pensioenfondsen, overheden en andere instanties, van MKB Nederland tot VNO NCW en de Europese Investeringsbank over elkaar heen om het MKB uit het slop te trekken. En dat is maar goed ook, want het midden- en kleinbedrijf is nog altijd de banenmotor en de drijvende kracht achter onze economie.

Maar ondanks het feit dat alle initiatieven goed en zeker goedbedoeld zijn, hebben ze bijna allemaal tot doel om de kredietverlening aan het MKB te stimuleren. En dat klinkt bijna als methadonverstrekking aan een heroïneverslaafde.

Veel mkb-ondernemers zijn namelijk verslaafd aan bancaire kredieten. Hun ondernemingen zitten er vol mee. Zo vol dat ze niet nog meer mogen lenen zonder aanvullende zekerheden zoals eigen vermogen. En daar ontbreekt het volgens mij vooral aan.

Het eigen vermogen van een MKB-er bestaat vaak uit niet veel meer dan het volgestorte aandelenkapitaal bij oprichting van de BV, aangevuld met toevoegingen aan het eigen vermogen uit vroegere winsten en wat vaste en vlottende activa zoals onroerend goed, machines en apparaten, werkkapitaal en liquiditeiten.

Leiden in last

Kijken we naar een onderneming in het grootbedrijf, dan is de verhouding eigen vermogen/vreemd vermogen gemiddeld 1/3 : 2/3. De gemiddelde MKB-onderneming komt daar bij lange na niet aan, omdat de ondernemer gewend is om voor elke kapitaalsbehoefte naar zijn bank te lopen. Maar nu de banken in ander vaarwater zijn gekomen (en veel ondernemers er door de economische omstandigheden beduidend minder rooskleurig voor staan dan voorheen) is Leiden in last.

Er wordt steen en been geklaagd dat de banken de kredietkraan hebben dichtgedraaid, maar is dat eigenlijk wel het echte probleem? Volgens mij niet. Ik denk dat veel ondernemers te veel naar de winst- en verliesrekening kijken en te weinig naar de (actiefzijde van de) balans.

Hierdoor hebben ondernemers de aanvechting om voor het stimuleren van de omzet en winst vooral naar de passiefkant van de jaarrekening te kijken. Lenen, lenen, lenen, iets anders komt niet snel bij hem op. Volgens mij is het tijd dat ondernemers zich realiseren dat financieren niet gelijk staat aan lenen. En dat eigen vermogen een grondstof is voor groei.

Door het eigen vermogen te vergroten, bijvoorbeeld door nieuwe aandelen uit te geven en die aan te bieden aan externe aandeelhouders, te beginnen bij zijn eigen medewerkers, klanten, leveranciers en andere potentiele ambassadeurs, versterkt de DGA de vermogenspositie van zijn onderneming. Hierdoor is hij weer welkom bij zijn bank voor een aanvullend bankkrediet.

En - om even voor eigen parochie te preken - als hij zijn aandelen dan ook nog eens laat noteren aan een MKB-beurs, dan kunnen particuliere (en institutionele) beleggers ook nog in zijn bedrijf investeren. Iedereen blij!