Ruud de Wit is voormalig hoofdredacteur van het vaktijdschrift Vastgoedmarkt en tegenwoordig (onder andere) schrijver van opiniërende blogs over de vastgoedwereld. Op Participaties.nl nemen wij op regelmatige basis artikelen over van zijn blog Visie op Vastgoed.

Ons favoriete tv-programma op zondagavond is Business Class, van Harry Mens. Na het laatste nieuws op Nederland 1 schakelen we voor het slapen gaan nog even over naar dit in alle opzichten steeds weer verbazingwekkende programma van de presenterende makelaar uit Lisse.

Niet dat wij de inhoud serieus nemen. Dat geldt in ieder geval niet voor de meeste gasten in het programma en wat ze allemaal beweren. Ook al zijn de gesprekken tussen Mens en Willem van Hanegem vanuit een humoristische invalshoek niet te versmaden! Evenmin zijn we geïnteresseerd in de mantelpakjes en andere exclusieve, gesponsorde outfits van dochter Suze.

Nee, onze aandacht gaat geheel uit naar good old Harry, die Business Class al meer dan tien jaar presenteert, wat hem naar verluidt geen windeieren legt. Mens kwam de afgelopen week weer op de hem bekende wijze in het nieuws. Eerst stapte hij naar de Telegraaf om daar ‘te bekennen’ dat hij een schikking had gesloten met het OM en met de Rabo Vastgoedgroep over een door hem in 2000 ingediende valse factuur. Vier dagen later kwam ook het OM met een persbericht van die strekking.

Hard terugslaan

Dat Mens in de Klimop-zaak geschikt had, was al langer bekend. De zelfverzekerde prater – die  beweert dat hij aan alles en iedereen lak heeft – had dat namelijk zelf al rondgebazuind onder zijn vrienden en relaties. Toen De Volkskrant echter drie weken geleden belde om hem daarmee te confronteren, ontkende hij glashard. Harry houdt nu eenmaal graag de regie over zijn eigen pr en marketing. En als je daar doorheen probeert te gaan, slaat hij hard terug.

Dat heb ik zelf aan den lijve ondervonden. In november 2008 schreef ik, toen nog als hoofdredacteur van Vastgoedmarkt, in mijn commentaar over de Klimop-affaire het volgende (onder de kop Schaamte):

"Ook andere zaken, zoals de betrokkenheid van Hakstege bij de liquidatie van Imca Vastgoed en het opzetten van Maeyveld zouden nog eens goed moeten worden nagetrokken, net als de kredieten van het voormalige Bouwfonds Property Finance aan discutabele personen als Klaas Hummel en Willem Endstra. Of de merkwaardige rol van een Harry Mens in dit alles.

Wat dacht u verder van Hans Wiegel, die zwaar zelfingenomen ex-politicus die bij dezelfde Harry Mens in diens weinig journalistieke tv-programma Business Class schaamteloos reclame maakt voor Bouw State III, een obligatiefonds van Bouwhuis Vastgoed? Het was onder het goedbetaalde presidentcommissariaat van Wiegel bij Bouwfonds dat Hakstege en Van Vlijmen ongehinderd door enig relevant toezicht de kans kregen hun criminele activiteiten vorm te geven.

Bouwhuis Vastgoed mag content zijn met zo’n ‘connaisseur’, die mogelijke participanten aanraadt bij hem in te stappen. Bij Bouwfonds hebben ze inderdaad op Wiegel kunnen rekenen, zoals de altijd goedgebekte VVD-er de participanten van Bouw State geruststellend voorhoudt."

Sinatra-liedjes

Deze tekst vond Mens niet leuk. Toen ik enige weken hierna het verjaarsfeest van Provada-directeur Flip Kerkhoven bezocht, werd ik geheel onverwacht door Mens fysiek aangevallen, die me schreeuwend van van alles beschuldigde. Omstanders hebben hem toen van me afgetrokken, waarop Harry zijn prettige aanwezigheid op het feest besloot met het zingen van enige Sinatra-liedjes.

De eerlijkheid gebiedt me hieraan toe te voegen, dat hij enige tijd later wel zijn excuses heeft aangeboden voor zijn inderdaad schandalig gedrag. Wat mijn commentaar uit 2008 betreft, constateer ik nu dat Cees  Hakstege inmiddels is vrijgesproken voor een mogelijk lidmaatschap van een criminele organisatie (maar wel een werkstraf opgelegd heeft gekregen en een boete) en dat Van Vlijmen is veroordeeld tot vier jaar.

Ook heeft Van Vlijmen ‘geschikt’ voor een bedrag van 75 miljoen euro. Beide heren zijn dus, zoals dat hoort bij ernstige verdenkingen, onderworpen geweest aan de rechtsgang en hebben dus ook een strafblad. En daarmee is hun zaak wat mij betreft afgesloten. Het recht heeft, met andere woorden, gezegevierd.

Dat ligt anders bij een aantal andere verdachten en/of hoofdrolspelers in de Klimop-zaak. Wiegel lijkt als toezichthouder bij Bouwfonds de hele Klimop-dans te zijn ontsprongen (zoals wel meer ‘notabelen’, denk maar aan Hans ten Cate), en ook de zaak Mens – waarbij toch sprake was van een duidelijke verdenking van het indienen van een valse factuur van 1,562 miljoen gulden – bleef lange tijd onbehandeld.

Stoet politici

Ik heb me steeds weer afgevraagd: waarom? Misschien ligt het antwoord wel in een opmerking van de Belastingdienst in het Klimop-dossier. Want wat lees ik in een interne  brief van de Belastingdienst (d.d. 05-12-2005) over deze zaak:

"Mens Makelaars. Uitgebreid behandeld, dus enkele korte overwegingen. Zeer grote entiteit, uitstraling, tv-personality, gevoelig. Betaling in 2000; 1,5 mío van Bosman naar Mens. Partijen/zaken: Solaris, Eclips, Stefan en Bosman. Waar blijft dit geld? Vergt in kaart brengen administratie (uitgaande geldstromen). Gezien jr. (2000) en verstrijken navord. termijn."

Achteraf moet ik constateren dat de populariteit van Mens als tv-personality in bepaalde kringen wel degelijk een doorslaggevende rol heeft gespeeld in het niet daadwerkelijk vervolgen in de Klimop-zaak. En mogelijk hebben ook politieke overwegingen ertoe bijgedragen. Want politiek Den Haag is blijkbaar bang voor Harry Mens en diens invloed in rechtse kringen.

Dat blijkt onder meer uit de hele stoet politici (en andere bekende Nederlanders) die gewoon in zijn programma zijn blijven optreden, ondanks de juridische verdenkingen tegen hem in de Klimop-zaak. Een paar namen: Mark Rutte, Maxime Verhagen, Maria van der Hoeven, deze week nog VVD-Europarlementariër Hans van Baalen, Jan Kees de Jager, en eerder Pim Fortuyn (die nog door Mens gesponsord werd), Alexander Pechtold, Hans Wiegel natuurlijk, Rita Verdonk, Geert Wilders; zelfs Femke Halsema, Jan Marijnissen en Wouter Bos lieten zich in het verleden strikken.

Witteboordencriminaliteit

Daar heb ik nooit iets van begrepen. Het moet toch in politiek Den Haag bekend zijn geweest dat Mens verdacht werd van een een serieuze vorm van witte boorden-criminaliteit. In de procesverbalen  in het Klimop-dossier staat nadrukkelijk dat hij wordt verdacht van witwassen en valsheid in geschrifte. En met iemand die daarvan wordt verdacht,  moet je je, als integer politicus, in mijn ogen niet inlaten, zolang niet vaststaat dat hij inderdaad onschuldig is.

Of moet ik hieruit concluderen dat in de strijd om de kiezer alles geoorloofd is, zelfs je inlaten met iemand die iets lijkt te hebben gedaan, waarover je als regeringsleider, minister of parlementariër je publieke afkeer uitspreekt? Immers juist de politiek en politici hebben in relatie tot de Klimop-affaire niet nagelaten de vastgoedsector in het verdomhoekje te plaatsen.

En zelfs nu weet Mens aan zijn schikking een fraaie Mens-draai te geven, want hij zegt in de Telegraaf dat hij de zaak voor de rechter wel had kunnen winnen. "Ik wil de regie over mijn eigen leven houden. Ik heb geen zin in nog eens vijf, zes jaar procederen. Voor justitie ben ik een mooie trofee. (-) Een taakstraf had ik niet geaccepteerd. Dan was ik wél gaan procederen. Ik ben nog nooit veroordeeld in mijn leven en wil dat graag zo houden."

Ik ben geen jurist, maar volgens mij heb je bij een schikking wel degelijk een strafblad. In ieder geval vanuit een moreel oogpunt. En daarom blijf ik verbijsterd dat allerlei politici de afgelopen jaren gewoon in zijn programma zijn blijven optreden en daarmee feitelijk aangeven lak te hebben aan bepaalde morele waarden.

Maar er is natuurlijk meer te zeggen over Business Class, een programma dat in feite niets meer is dan gekochte RTL-zendtijd in een exclusief Mens-jasje. Een beetje google-en levert een behoorlijke lijst van ‘ondernemers en avonturiers' op die zich in Business Class hebben gepresenteerd en die met name met hun participaties  goedgelovige kijkers financieel rampen hebben bezorgd.

Triple-A?

Het verhaal van Easy Life en Palm Invest heeft zelfs tot zware veroordelingen geleid en we weten ook wat er met de participaties is gebeurd die Richard Homburg (jarenlang een van de belangrijkste adverteerders in Business Class) in Business Class promootte.

Daarom was ik zeer verbaasd dat op zondag 27 mei Huib Boissevain van Annexum  aanschoof aan de tafel van Mens om een nieuw winkelfonds (Winkelhart Lelystad CV) te presenteren, inclusief promotiefilmpje, toch zeker goed voor 10.000 euro (oftewel twee participaties in het winkelfonds van Huib à 5000 euro, of twee nieuwe mantelpakjes voor sterverslaggeefster Suze).

Boissevain ken ik als een goedgebekte en ook fatsoenlijke fondsenaanbieder, maar in deze Business Class-uitzending kwam hij slecht uit zijn woorden, wat mogelijk ook te maken had met de al even hakkelende vragen van onze Harry. Wat me echter echt verbaasde was, dat Boissevain zijn nieuwe product aanprees al een triple A-product, op basis van de rating van de Duitse Scope Rating.

Dat leek me sterk, aangezien een snelle berekening van het product (een eigen vermogen van 7 miljoen euro in de vorm van participaties van 5000 euro per stuk, plus een lening van 11 miljoen bij de FGH Bank voor 5 jaar, met een gemiddeld direct rendement van 8,7 % ) nooit zo’n triple A-rating kan opleveren.

Mijn voorgevoel bleek juist, want op Participaties.nl staat een interview met Jan-Hein Peek van Scope Rating waaruit blijkt dat het hier om een A- rating gaat. Gelukkig voor Huib was Harry wèl geheel overtuigd van zijn verhaal en sloot het gesprek af met de opmerking dat hij in het product ook helemaal gelooft. Net zoals bij Homburg, Easy Life, Palm Invest en Bouwhuis, Harry?

Nobele wilden

In mijn – ik geef het toe – nog wat naïeve jeugd was ik een aanhanger van het geloof dat de mens in principe goed is. Een romantische, 18de eeuwse opvatting die van mening was dat het juist de moderne maatschappij was die de mens slecht maakte. Terug naar de natuur, kortom, en dan komt het goede in de mens naar boven.

In die ‘nobele wilden-theorie’ geloof ik al lang niet meer, door schade en schande wijs geworden, zullen we maar zeggen. In mijn ogen is de mens in principe een egoïstisch wezen, en moet je maar afwachten of het goede ergens in hem de overhand kan krijgen. Maakt u zelf maar uit wat voor een mens Mens is.

Ik blijf ook nog met een onbeantwoorde vraag zitten. Waarom heeft Harry Mens in 2000  die valse rekening kunnen sturen, die was gefiatteerd door Jan van Vlijmen? In het Klimop-proces beweerden Van Vlijmen en diens partner Nico Vijsma dat Mens Cees Hakstege chanteerde en moest worden afgekocht, maar dat is weer door Hakstege ontkend. En Mens blijft volhouden, dat er helemaal geen valse rekening is verstuurd maar dat hij een koper voor het Solaris-project in Rotterdam heeft aangedragen – althans daar mee bezig is geweest – en dat het dus om echte courtage ging.

Nou, Harry, we kennen dit soort courtages inmiddels wel in de makelaarswereld. Ik vrees dat we het echte antwoord nooit zullen krijgen. En alleen al om die reden is het voor iedereen die gelooft in onze rechtsorde, onacceptabel dat er nooit een rechtszaak is gevoerd tegen Mens en dat die er na deze schikking ook niet meer zal komen.