Groeikapitaal komt in vele soorten en maten, maar wat zijn de belangrijkste verschijningsvormen? NIBC geeft in een white paper een kleine opfriscursus.

1. Crowdfunding

Inmiddels zijn er ondernemers in vrijwel alle sectoren actief op zoek naar kapitaal via crowdfunding. “Zeker voor relatief kleine bedragen tot 1 miljoen euro kan deze vorm van financiële publieksparticipatie aantrekkelijk zijn”, aldus NIBC. “Crowdfunding tast de zelfstandigheid van de ondernemer doorgaans niet aan [en het gaat] vaak om meerdere microfinanciers die kleine bedragen lenen.”

Er zijn veel verschillende vormen van crowdfunding, maar de drie meest voorkomende vormen zijn het donatiemodel, het naturamodel en het commerciële model. Bij het donatiemodel hoeft de investeerder geen tegenprestatie te verwachten, terwijl er bij het naturamodel meestal een niet-financiële beloning wordt uitgereikt als tegenprestatie. Denk aan een concertkaartje, een exemplaar van een cd of een naamsvermelding in bijvoorbeeld de aftiteling van een film.

Bij het commerciële model kan de investeerder een financiële tegenprestatie verwachten. Een crowdfunder kan bijvoorbeeld een aandeel krijgen in de onderneming of hij kan een lening aangaan met de kapitaalzoekende ondernemer. Op het verstrekte bedrag ontvangt een investeerder een rentepercentage.

2. Informal investors

Informal investors of Business angels zijn ondernemende particulieren die investeren in bedrijven en hen bijstaan met kennis, ervaring en contacten. Ze nemen dus niet een plek in de directeursstoel, maar begeleiden ondernemers meestal via een minderheidsbelang naar het einddoel. Meestal zijn informal investors voormalige ondernemers die doorheen de jaren successen hebben geboekt met hun eigen ondernemingen en daardoor wat reserves hebben opgebouwd die zij in nieuwe veelbelovende projecten willen herinvesteren.

Gemiddeld zouden informal investors per project tussen de 50.000 en 250.000 euro investeren, maar uitschieters van miljoenen euro’s zijn er ook.

3. Participatiemaatschappijen (private equity en venture capital)

In Nederland zijn steeds meer participatiemaatschappijen actief, op zoek naar interessante investeringsmogelijkheden, aldus NIBC. Zij verstrekken kapitaal, netwerk en kennis in ruil voor aandelen. Dit kapitaal, ook wel private equity genoemd, komt vaak van institutionele beleggers en beleggingsfondsen. Hierbij worden tientallen tot honderden miljoenen euro’s verzameld in een overkoepelend fonds met een looptijd van circa tien jaar. Vanuit dat fonds worden dan de investeringen gedaan.

Doorgaans nemen participatiemaatschappijen een meerderheidsbelang of een groot minderheidsbelang in een bedrijf en zijn zij gespecialiseerd in een bepaalde fase of sector.

De grootste verschillen tussen een participatiemaatschappij en een informal investor zijn dat de laatstgenoemde met zijn eigen geld investeert en dat hiermee kleinere bedragen gemoeid zijn. Bovendien zijn ze persoonlijk betrokken bij de onderneming waarin ze investeren en zijn ze langer met een bedrijf bezig dan een participatiemaatschappij. Deze hoopt maximaal vijf jaar in een bedrijf te zitten, terwijl een informal investor vaker een horizon van zeven tot tien jaar aanhoudt.

Ook investeert een informal investor in een vroegere fase dan participatiemaatschappijen, die eerder kijken naar groeibedrijven met al wat producten op de markt.

Wel kunnen ze elkaar aanvullen. De informal investor helpt het bedrijf in een eerste financieringsronde van de grond krijgen, terwijl de participatiemaatschappij later instapt om de onderneming flink te laten groeien.