De grote kantorenleegstand in Nederland neemt de komende jaren geleidelijk af door een natuurlijke marktwerking. Dat concludeert het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in een donderdag 28 juni gepubliceerd rapport.

De huidige leegstand bedraagt 14 procent, in 2020 zal dit naar verwachting nog maar 7 procent zijn. Volgens het EIB komt dat onder meer doordat er fors minder kantoren worden gebouwd, waardoor het aanbod afneemt. Tegelijkertijd neemt de werkgelegenheid de komende jaren toe, waardoor de vraag naar kantoorpanden stijgt.

Daarnaast zal het kantooraanbod de komende jaren afnemen, omdat veel bedrijfspanden worden omgebouwd tot bijvoorbeeld appartementen. Ondanks de grote huidige leegstand zijn de problemen op de kantorenmarkt minder groot dan vaak wordt gedacht. ‘De doemscenario's die vaak worden geschetst, herkennen wij niet’, stelt Matthieu Zuidema van EIB in een toelichting. De boodschap van het EIB komt op een opmerkelijk moment. Woensdag werd bekend dat het overheden en marktpartijen voorstander zijn van een sloop- en herstructureringsfonds om van overtollige kantoorgebouwen af te komen.

Het EIB is echter geen principieel tegenstander van overheidsbemoeienis bij de aanpak van de kantorenleegstand. ‘Overheidsinterventies kunnen wenselijk zijn. Het aanpassingsproces vergt immers veel tijd en het kan wenselijk zijn om in sommige situaties dit proces te versnellen. Kantooreigenaren die hebben te maken met leegstand wachten met ingrijpen bijvoorbeeld op elkaar, omdat degene die de eerste stap zet het verlies voor de anderen zal beperken. Om een dergelijke patstelling te doorbreken kan coördinatie vanuit bijvoorbeeld de regionale overheden nuttig zijn.’

Het EIB voorspelt een terugval van de nieuwbouwvraag in de periode 2010-2020 van ongeveer 500.000 m2 per jaar voor heel Nederland. Daarna, tot 2040, valt de vraag op jaarbasis terug naar ongeveer 375.000 m2. Tussen 1990 en 2010 werd gemiddeld op jaarbasis nog 1,1 miljoen vierkante meter nieuwe kantoorruimte gerealiseerd.