Crowdfunding speelt bij de financiering van Nederlands vastgoed nog altijd een bescheiden rol. Zonder versoepeling van de strenge regelgeving zal dit fenomeen nooit de betekenis krijgen die crowdfunding vervult in Amerika.

Dat stelt Mike Vermeer, partner van Novactum, een strategie en implementatiebureau rond innovatievraagstukken. Vermeer raakte in crowdfunding geïnteresseerd door een vorig jaar zomer verkregen opdracht van een Nederlands vastgoedbedrijf om te adviseren bij het vlottrekken van vastgelopen ontwikkelingsprojecten. In dat kader verrichtte Novactum onder andere onderzoek naar crowdfunding in Amerika.

Vermeer: "Ons belangrijkste advies aan die opdrachtgever was tweeledig: zorg dat de projecten maatschappelijk relevant zijn en niet alleen relevant voor de winst van de initiatiefnemers. Die maatschappelijke relevantie weegt tegenwoordig namelijk ook behoorlijk zwaar mee in de afwegingen van vastgoedfinanciers of zij een project al dan niet financieren. Maar hoe toets je maatschappelijk relevantie? Dat kun je dus heel goed  doen via crowdfunding. Als zoveel particulieren kennelijk bereid zijn geld in je project te stoppen dan is er immers per definitie sprake van maatschappelijke relevantie."

Veel soepelere regels

Volgens Vermeer is crowdfunding in de Amerikaanse vastgoedsector veel wijder verbreid dan in Nederland, waar het nog in de kinderschoenen staat. Op basis van zijn Amerikaanse onderzoek onderscheidt hij grofweg vier vormen met elk hun eigen merites: De hypotheek, belegging, ontwikkeling, exploitatie en mengvormen van het een en ander.

Vermeer stelt dat de grote populariteit van crowdfunding in Amerika vooral te danken is aan de veel soepelere regelgeving rond crowdfunding. In Nederland zijn alleen al met de vergunningaanvraag voor crowdfunding vele duizenden euro’s gemoeid en zijn er zoveel bureaucratische regeltjes dat veel initiatieven helemaal nooit van de grond komen, legt hij uit. Voorts speelt ook de wezenlijk andere financieringsmarkt een rol. In Nederland wordt de vastgoedfinancieringsmarkt traditioneel door banken gedomineerd, terwijl in Amerika private equity altijd al  een veel grotere rol speelt bij vastgoedfinanciering. 

Cowdfunding beperkt zich hier vooral tot maatschappelijk/cultureel vastgoed. Vermeer: "Het betreft meestal kleine projecten, waarbij het publiek, de crowd dus, vindt dat een bepaald object behouden moet blijven of het eigen dorp of wijk bijvoorbeeld een zorgcomplex moet hebben. Het is feitelijk omgedraaid met professionele vastgoedfinanciering: niet het rendement is leidend, maar het beoogde maatschappelijke doel. Banken vinden zo’n crowdfunding uiteraard ook prettig omdat het risicoprofiel van hun lening verbetert en komen daardoor ook eerder over de brug."

Niet ontevreden constateert hij dat de banken het belang van crowdfunding dan ook steeds meer onderkennen en ondersteunen. Volgens hem speelt Rabobank daarbij een voortrekkersrol. "Crowdfunding past natuurlijk perfect bij de coöperatieve wortels van de Rabobank en hun motto dat ze middenin de samenleving willen staan."

Zelf was Vermeer onlangs als adviseur betrokken bij één van de eersten, zo niet het eerste Nederlandse crowdfunding project in commercieel vastgoed. Het betreft de uitbreiding van een jachthaven in Amsterdam-Noord die met behulp van crowdfunding zal worden gerealiseerd. "We bouwen daar een hechte gemeenschap van ligplaatshouders, de Hiswa, de eigenaar en de projectontwikkelaar."